శిలాశైథిల్య పదార్థాన్ని ఏమంటారు?

వరంగల్ (అర్బన్): ఈ ప్రాంతం ఆర్కియన్ శిలలతో నిర్మితమైంది.
-వరంగల్ రూరల్: ఈ ప్రాంతమంతా క్లిష్టమైన భూగర్భ ప్రక్రియ కలిగి ఉంది.
-జయశంకర్ భూపాలపల్లి: ఈ ప్రాంతం ఎగువ ప్రికాంబ్రియన్, దిగువ పాలియోజోయిక్ కాలానికి చెందిన నిర్మాణాలు ఉన్నాయి.
-మహబూబాబాద్, ఖమ్మం: ఈ ప్రాంతంలోని ఎక్కువ భాగం క్లిష్టమైన భూగర్భ నిర్మాణం కలిగి ఉంది.
-భద్రాద్రి కొత్తగూడెం: ఈ జిల్లాల్లోని ఉత్తరభాగాలు, దక్షిణభాగాలు ఆర్కియన్ నీస్ శిలలతో, వాయవ్య, పడమర భాగాలు ఎగువ ప్రికాంబ్రియన్ శిలలతో, కొండ ప్రాంతాలు దిగువ కాంబ్రియన్ కాలానికి చెందిన నిక్షేపాలతో ఏర్పడ్డాయి.
-గోదావరి, కిన్నెరసాని నదుల మధ్య భాగం ఎగువ కార్బొనిఫెర్రస్, దిగువ ట్రాయాసిక్ కాలానికి చెందిన శిలలతో నిర్మితమై ఉన్నాయి.
-నల్లగొండ, యాదాద్రి భువనగరి: ఈ జిల్లాలు ఆర్కియన్ కాలానికి చెందిన పురాతన శిలలతో ఏర్పడ్డాయి ఇవి నైసిస్, హార్న్‌బ్లెండ్, బయోటైట్, వర్గీకరించని స్పటిక శిలలతో ఏర్పడ్డాయి.
-ఈ జిల్లా దక్షిణ భాగంలో అక్కడక్కడ మెటావల్కనిక్స్ అగ్నిపర్వతాలు ఉన్నాయి.
-కృష్ణ, డిండి నదుల దగ్గర ఎగువ ప్రీకాంబ్రియన్ శిలలు ఉంటాయి.
-మహబూబ్‌నగర్: పశ్చిమభాగం, వాయవ్య భాగం పాలియోజిక్ శిలలతో ఏర్పడింది.
-జోగుళాంబగద్వాల: ప్రికాంబ్రియన్, మిసోజోయిక్ కాలానికి చెందిన శిలలతో నిర్మితమైంది.
-వనపర్తి, నాగర్‌కర్నూలు: ఆర్కియన్ రాళ్లతో ఏర్పడ్డాయి.
రంగారెడ్డి: తూర్పుభాగం ఆర్కియన్ శిలలతో నిర్మితమైంది.
-మేడ్చల్, వికారాబాద్: కొన్ని ప్రాంతాలు గ్రానైట్ శిలలకు, తూర్పుభాగం దక్కన్‌ట్రాప్‌కు చెందినవి. కొన్ని ప్రాంతాలు లాటరైట్ శిలలతో విచ్ఛిన్నమయ్యాయి.
-హైదరాబాద్: కార్డియోరైట్ నీస్, హార్న్‌బ్లెండ్, బయోటైట్, వంటి అవిచ్ఛిన్న స్పటిక శిలలతో నిర్మితమయ్యాయి.
-సంగారెడ్డి, మెదక్, సిద్దిపేట: ఆర్కియన్ నీస్, గ్రానైట్ శిలలతో ఉన్నాయి. సంగారెడ్డి పశ్చిమభాగంలో మిసోజోయిక్ శిలలు ఉన్నాయి. దిగువన టెర్షియరీ యుగానికి చెందిన శిలలు ఉన్నాయి.

మృత్తికలు
-నేల: భూమి ఉపరితలంపై విభిన్న రకాల పోషకాలతో పరిచి ఉన్న పొర (లేదా) శిలా శైథిల్య (శిథిల) పదార్థాన్ని నేల/మృత్తిక అంటారు.
-శిలలు శైథిల్యం (పగిలి) చెందడంవల్ల ఏర్పడిన శిలాశైథిల్య పదార్థాన్ని రెగోలిథ్ అని అంటారు. ఈ రెగోలిథ్ అనే పదార్థం వివిధ జీవ, భౌతిక, రసాయన ప్రక్రియలకు లోనై కాలక్రమేణా మెత్తని పొరగా మారుతుంది. ఈ విధానాన్ని పెడజెనసిస్ అంటారు. అంటే నేలల పుట్టుక గురించి తెలియజేయడాన్ని పెడజెనసిస్ అంటారు.
-నేల పుట్టుక గురించి (స్వభావం) అధ్యయనం చేసే శాస్ర్తాన్ని పెడాలజీ అంటారు.
-తెలంగాణ దక్కన్ పీఠభూమిలో భాగంగా ఉండి పురాతన స్పటిక శిలలతో నిర్మితమై రూపాంతర, అగ్నిశిలలచేత నిర్మితమై ఉంది.
నోట్: నేల సహాయం లేకుండా మొక్కలు పెంచే విధానాన్ని హైడ్రోఫోనిక్స్ అంటారు.
-ప్రపంచ ధరిత్రీ దినోత్సవం- ఏప్రిల్ 22
-వరల్డ్ వెట్‌ల్యాండ్స్ దినోత్సవం- (మెట్ట భూములు) ఫిబ్రవరి 2
-నేల/మృత్తికలోని పొరలను హురైజెన్స్ అంటారు.
-మృత్తికా క్రమక్షయం: సహజ కారకాల (గాలి, నీరు మొదలైన) వల్ల భూమిపై పొరలు కొట్టుకొనిపోవడాన్ని మృత్తికా క్రమక్షయం అంటారు.
క్రమక్షయం 3 విధాలుగా జరుగుతుంది.
-పటక్రమక్షయం: నేల పొరలు పొరలుగా కొట్టుకుపోవడం
-వంకక్రమక్షయం: చేతివేళ్ల ఆకారంలో క్రమక్షయం చెందడం
-అవనాళిక క్రమక్షయం: లోతైన గాడులుగా కొట్టుకుపోవడం (కయ్యలుగా)
-Soil అనే పదం సోలమ్ అనే లాటిన్ పదం నుంచి ఉద్భవించింది.
-సోలమ్ అంటే చెట్లు జీవించడానికి అనుకూలమైన ప్రదేశం.

విస్తీర్ణంపరంగా మృత్తికల వరుసక్రమం
-ఎర్ర మృత్తికలు-నల్లరేగడి-ఒండ్రు-లాటరైట్

ఎర్ర నేలలు
-ఈ నేలలు గ్రానైట్ శిలలు శైథిల్యం చెందడం వల్ల ఏర్పడ్డాయి.
-ఈ నేలలు రాష్ట్ర వైశాల్యంలో 48 శాతాన్ని ఆక్రమించి ప్రథమ స్థానంలో ఉన్నాయి.
-ఈ రకమైన నేలలు దేశ వైశాల్యంలో 29.8 శాతాన్ని కలిగి ద్వితీయ స్థానంలో ఉన్నాయి.
-ఈ నేలలు ఎరుపు రంగులో ఉండటానికి కారణం ఐరన్ ఆక్సైడ్‌ను కలిగి ఉండటం

లక్షణాలు
-ఇవి నీటిని నిల్వ ఉంచుకొనే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉండవు.
-ఇవి తేలికపాటి రకానికి చెంది దుమ్మును ఎగబాసినట్లుగా ఉండే నేలలు.
-పండే పంటలు: పప్పు ధాన్యాలు, నూనె గింజలు, పసుపు
-విస్తరణ: తెలంగాణలో నిజామాబాద్, కామారెడ్డి, కరీంనగర్, జగిత్యాల, పెద్దపల్లి, సిరిసిల్ల, వరంగల్(ఆర్), వరంగల్(యు), జనగామ, మహబూబాబాద్‌లలో ఉన్నాయి. ఖమ్మం, భద్రాది కొత్తగూడెం, నల్లగొండ, సూర్యాపేట, యాదాద్రి భువనగిరిలలో అత్యధికం, ఆదిలాబాద్‌లో అత్యల్పం.
-1. తమిళనాడులో అధికం, 2. తెలంగాణ 3. ఆంధ్రప్రదేశ్
-తెలంగాణలో ఎర్రనేలలు తిరిగి రెండు రకాలు: అవి..
-చెల్కనేలలు: ఎర్రనేలల్లో ఇసుక శాతం ఎక్కువగా ఉన్నాయి.
-దుబ్బ నేలలు: ఎర్ర నేలలో ఇసుక శాతం తక్కువగా ఉంది.
నోట్: నల్లగొండ, సూర్యాపేట, వరంగల్ (ఆర్), వరంగల్ (యు), నిజామాబాద్, కామారెడ్డిల్లోని ఎర్రనేలలో నైట్రోజన్ తక్కువ.
-ఆదిలాబాద్, నిర్మల్, ఆసిఫాబాద్, మెదక్, సంగారెడ్డి, మహబూబ్‌నగర్‌లలో ఫాస్ఫరస్ తక్కువ.

నల్లరేగడి నేలలు
-ఈ నేలలు అగ్నిపర్వత ప్రక్రియ వల్ల ఏర్పడ్డాయి. (రూపాంతర, అవక్షేప శిలలు)
-బసాల్ట్ శిలలను కలిగి ఉండి, వీటికి తోడు సున్నపురాయి శిలలు క్రమక్షయం చెందడం వల్ల ఈ నేలలు ఏర్పడుతాయి.
-ఈ రకమైన నేలలు దేశ వైశాల్యంలో (నికర సాగుభూమిలో) 25 శాతం వరకు
-తెలంగాణ నికర సాగుభూమిలో 25 శాతం వరకు ఉన్నాయి.
-పై రెండింటిలో (భారత్, తెలంగాణ) ద్వితీయస్థానంలో ఉన్నాయి. ఈ నేలలు నలుపురంగులో ఉండటానికి కారణం ఐరన్, మెగ్నీషియం, మాంగనీస్, అల్యూమినియం ఆక్సైడ్
మారుపేర్లు/లక్షణాలు
రేగర్ నేలలు
-పత్తి పంటకు అనుకూలమైన నేలలు
-తనను తాను దున్నుకొనే నేలలు
-నీటిని నిలుపుదల చేసుకొనే నేలలు (అంటే జలధార శక్తి ఎక్కువ)
-నీరు ఉన్నప్పుడు ఉప్పొంగినట్లు ఉండి, నీరు లేనప్పుడు పగులు చూపే స్వభావం ఉన్న నేలలు
-ఈ నేలలను ప్రపంచ చెర్రోజోమ్ నేలలు అంటారు.
– ఈ రకమైన నేలలను కాలిఫోర్నియాలో అరిజోనా నేలలు అంటారు.
-పండే పంటలు: పత్తి, చెరుకు, పొగాకు, పొద్దుతిరుగుడు

విస్తరణ
-1. మహారాష్ట్ర (ఎక్కువ విస్తీర్ణం) 2. గుజరాత్ 3. మధ్యప్రదేశ్ 4. కర్ణాటక 5. తెలంగాణ (ఉత్తర-పశ్చిమ తెలంగాణ) 6. ఆంధ్రప్రదేశ్ (నంద్యాల, అనంతపురం) 7. గంగా-సింధు మైదాన ప్రాంతం
-తెలంగాణలో గోదావరి నదీ పరివాహక సమీపం ఆదిలాబాద్ నుంచి ఖమ్మం వరకు, నిర్మల్, మహబూబ్‌నగర్, గద్వాల పశ్చిమభాగంలో లోతైన నల్లరేగడి నేలలు ఉన్నాయి.
-నిజమాబాద్, కరీంనగర్, మెదక్, సంగారెడ్డి, హైదరాబాద్ జిల్లాల పశ్చిమ భాగాల్లో మధ్యతరహా నల్లరేగడి నేలలు ఉన్నాయి.

నేలల్లో అనుఘటకాలు 4 రకాలు
-ఖనిజాలు- 45 శాతం
-గాలి- 25 శాతం
-నీరు- 25 శాతం
-హ్యూమస్- 5 శాతం (సేంద్రియ పదార్థం)
-1893లో ఓయల్కర్, 1989లో లేదర్ అనే శాస్త్రవేత్తల పరిశోధనల ఆధారంగా దేశంలో నేలలను 4 రకాలుగా వర్గీకరించారు. అవి.. 1. ఎర్రనేలలు, 2. నల్లరేగడి నేలలు, 3. ఒండ్రు నేలలు, 4. లాటరైట్/జేగురు నేలలు.
-1956లో సాయిల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా ఏర్పాటైంది.
-1959లో భారత వ్యవసాయ పరిశోధన మండలి ఏర్పాటైంది. వీరి అభిప్రాయాల ప్రకారం నేలలను, వాటి లక్షణాలను పరిగణనలోకి తీసుకొని 8 రకాలుగా వర్గీకరించారు.
-1. ఎర్ర మృత్తికలు 2. నల్లరేగడి మృత్తికలు 3. ఒండ్రు మృత్తికలు 4. లాటరైట్/జేగురు మృత్తికలు 5. ఎడారి మృత్తికలు 6. పర్వతీయ/అటవీ మృత్తికలు 7. క్షార మృత్తికలు 8. పీట్ జీవ సంబంధిత నేలలు
-తెలంగాణలో ప్రధానంగా మొదటి 4 రకాల మృత్తికలు ఉన్నాయి.