దేశంలో జీవావరణ రక్షిత ప్రదేశాలు

నీలగిరి బయోస్పియర్:
దీన్ని 1986, సెప్టెంబర్ 1న జీవావరణ పరిరక్షణ ప్రదేశంగా ప్రకంటించారు. ఇది తమిళనాడు, కేరళ, కర్ణాటక రాష్ర్టాల్లోని వయనాడ్, నాగర్‌హోల్, బందీపూర్, మడుమలై, నిలాంబర్, సైలెంట్ వ్యాలీ, సిరువాణీ హిల్స్ ప్రాంతాల్లో 5,520 చ.కి.మీ. విస్తరించింది.

నందాదేవి బయోస్పియర్:
ఉత్తరాఖండ్‌లోని చమోలీ జిల్లాలో కొంతభాగం, పితోరాగఢ్, భాగేశ్వర్ జిల్లాల్లో విస్తరించి ఉంది. 5860.69 చ.కి.మీ. మేర విస్తరించి ఉన్న దీన్ని 1988, జనవరి 18న జీవారణ రక్షిత ప్రదేశంగా ప్రకటించారు.

నోక్రెక్:
ఇది 820 చ.కి.మీ. విస్తరించి ఉంది. మేఘాలయలోని గారో హిల్స్ పరిధిలో ఉంది. దీన్ని 1988, సెప్టెంబర్ 1న బయోస్పియర్‌గా ప్రకటించారు.

గ్రేట్ నికోబార్:
అండమాన్ నికోబార్ దీవుల్లోని దక్షిణ ప్రాంతాల్లో 885 చ.కి.మీ. విస్తరించి ఉన్న దీన్ని 1989, జనవరి 6న జీవావరణ రక్షిత కేంద్రంగా ప్రకటించారు.

గల్ఫ్ ఆఫ్ మన్నార్:
దీన్ని 1989, ఫిబ్రవరి 18న జీవావరణ కేంద్రంగా ప్రకటించారు. భారత్, శ్రీలంక దేశాల మధ్య ఉన్న భారత భూభాగంలో 10,500 చ.కి.మీ. విస్తరించి ఉంది.

మనాస్:
అసోంలోని బంగాయ్‌గావ్, బర్పేటా, నల్బారీ, కంప్రూప్ జిల్లాల్లో పూర్తిగా, కాఖ్రజార్ జిల్లాలోని కొంత భాగంలో విస్తరించి ఉంది. 2837 చ.కి.మీ. విస్తీర్ణంలో ఉన్న దీన్ని 1989, మార్చి 14న బయోస్పియర్‌గా గుర్తించారు.

సుందర్‌బన్స్ బయోస్పియర్:
పశ్చిమబెంగాల్‌లోని గంగ, బ్రహ్మపుత్ర నదీ వ్యవస్థ డెల్టా ప్రాంతంలో 9630 చ.కి.మీ. మేర విస్తరించి ఉంది. దీన్ని జీవావరణ ప్రదేశంగా 1989, మార్చి 29న గుర్తించారు.

సిమ్లిపాల్ జీవావరణ కేంద్రం:
ఇది ఒడిశాలోని మయూర్‌భంజ్ జిల్లాలో 4374 చ.కి.మీ. విస్తరించి ఉంది. 1994, జూలై 21న బయోస్పియర్ రిజర్వ్‌గా ప్రకటించారు.

దిబ్రూ-సైఖోవా:
అసోంలోని డిబ్రూగర్, టిన్సుకియా జిల్లాల్లో విస్తరించి ఉంది. 765 చ.కి.మీ. విస్తీర్ణంలో ఉన్న ఈ వన్యప్రాణి కేంద్రాన్ని 1997, జూన్ 28న రక్షిత ప్రదేశంగా గుర్తించారు.

దెహంగ్-దిబాంగ్ బయోస్పియర్:
ఇది 5111.50 చ.కి.మీ. మేర అరుణాచల్‌ప్రదేశ్‌లోని సియాంగ్, దిబాంగ్ లోయలో విస్తరించి ఉంది. దీన్ని 1998, సెప్టెంబర్ 2న బయోస్పియర్‌గా గుర్తించారు.

పచ్‌మర్హి (Pachmarhi):
1999, మార్చి 3న బయోస్పియర్‌గా గుర్తించారు. ఈ జీవావరణ రక్షిత ప్రదేశం మధ్యప్రదేశ్‌లోని బెటుల్, హోషంగాబాద్, ఛింద్వారా జిల్లాల్లో 4926 చ.కి.మీ. విస్తరించి ఉంది.

కాంచనగంగా బయోస్పియర్ :
దీన్ని 2000, ఫిబ్రవరి 7న రక్షిత ప్రదేశంగా గుర్తించారు. సిక్కిం, కాంచనగంగ పర్వతాల్లోని కొంతభాగంలో 4926 చ.కి.మీ. విస్తరించి ఉంది.

అగస్థ్యమలై:
కేరళలోని నెయ్యార్, పెప్పార, షెందుర్నీ వన్యప్రాణి సంరక్షణ కేంద్రాల్లోని ప్రాంతాల్లో 1828 చ.కి.మీ. విస్తరించి ఉంది. నీలగిరి థార్ వంటి ప్రత్యేక జాతులకు నిలయంగా ఉన్న దీన్ని 2001, నవంబర్ 12న బయోస్పియర్‌గా ప్రకటించారు.

అచానకమర్-అమర్‌కంఠక్ బయోస్పియర్:
ఇది మధ్యప్రదేశ్‌లోని అనుపూర్, దిన్డోరి జిల్లాల్లో, చత్తీస్‌గఢ్‌లోని బిలాస్ పూర్‌జిల్లాలో కొంతమేర విస్తరించి ఉంది. మొత్తం 3835.51 చ.కి.మీ. విస్తీర్ణంలో ఉన్న దీన్ని 2005, మార్చి 30న జీవావరణ పరిరక్షణ ప్రాంతంగా ప్రకటించారు.

కచ్:
ఇది గుజరాత్‌లోని కచ్, రాజ్‌కోట్, సురేంద్రనగర్, పటాన్ జిల్లాల్లో 12,454 చ.కి.మీ. విస్తరించి ఉంది. భారతీయ అటవీ గాడిద వంటి అరుదైన జీవులతో కూడిన ఈ ప్రాంతాన్ని 2008, జనవరి 29న బయోస్పియర్‌గా ప్రకటించారు.

శీతల ఎడారి:
హిమాచల్ ప్రదేశ్‌లోని చంద్రతల్, సర్చూ, కిబ్బెర్ వన్యప్రాణి సంరక్షణ కేంద్రాలు, పిన్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్‌లో విస్తరించి ఉంది. మంచు చిరుత వంటి జీవులు కనిపించే ఈ ప్రదేశాన్ని 2009, ఆగస్టు 28న జీవావరణ పరిరక్షణ ప్రాంతంగా గుర్తించారు.