అంతర్జాతీయ ఒప్పందాల విషయంలో భారత్ విధానం
లిమిటెడ్‌ టెస్ట్‌ బ్యాన్‌ ట్రీటీ (ఎల్‌టీబీటీ)
– 1963 ఆగస్టు 5న అమెరికా, సోవియట్ యూనియన్, బ్రిటన్‌లు కలిసి మాస్కోలో ఈ ఒప్పందంపై సంతకాలు చేశాయి.
– ఈ ఒప్పందాన్నే Limited Test Ban Treaty (LTBT) అని కూడా అంటారు.
– 1963 అక్టోబర్ 10 నుంచి అమల్లోకి వచ్చింది.
– ఈ ఒప్పందం ప్రకారం గగనతలంలో గాని అంతరజలాల్లో గాని అణుపరీక్షలు నిర్వహించరాదు. భూఅంతర్భాగంలో మాత్రమే అణుపరీక్షలు నిర్వహించుకోవచ్చు.
– 1963లోనే భారత్ సంతకం చేసి, ధ్రువీకరించుకున్నది.
న్యూక్లియర్ నాన్ ప్రొలిఫరేషన్ ట్రీటి
– ఎన్‌పీటీ ఒప్పందాన్ని 1968 జూలై 1న ఆమోదం కోసం ప్రతిపాదించారు.
– 1970 మార్చి 5 నుంచి ఈ ఒప్పందం అమల్లోకి వచ్చింది. ఎన్‌పీటీ ఒప్పందంపై ఫిన్‌లాండ్ మొదట సంతకం చేసింది. మొత్తం 190 దేశాలు ఈ ఒప్పందంపై సంతకాలు చేశాయి.
– ఎన్‌పీటీ ఒప్పందం ప్రకారం ఫ్రాన్స్, చైనా, సోవియట్ యూనియన్(రష్యా), బ్రిటన్, అమెరికా మాత్రమే అణ్వాయుధాలను కలిగి ఉండాలి. మిగిలిన దేశాలు అణ్వాయుధాల ప్రయోగాలను నిర్వహించరాదు.
– వివక్షతో కూడుకున్న ఈ ఒప్పందంపై ఎప్పటికీ సంతకం చేయబోమని భారత్ తెలిపింది.
– ఇప్పటికీ ఎన్‌పీటీని ఆమోదించని దేశాలు: భారత్, పాకిస్థాన్, ఉత్తరకొరియా, ఇజ్రాయెల్.
– ఉత్తరకొరియా 2003లో ఒప్పందం నుంచి వైదొలిగింది.
ఎన్‌పీటీ ఒప్పందంలోని ముఖ్యాంశాలు
– ఈ ఒప్పందంలో పేర్కొన్న ఐదు అణుశక్తి కలిగిన దేశాలు ప్రత్యక్షంగా లేదా పరోక్షంగా అణ్వాయుధాలను, అణ్వాయుధ సామగ్రిని, అణుశక్తి కాని మిగిలిన దేశాలకు సరఫరా చేయరాదు.
– అణ్వాయుధాలను తయారు చేయడం కోసం అణుశక్తి కాని దేశాలను అణుశక్తి దేశాలు ప్రోత్సహించరాదు.
– అణుశక్తి కాని దేశాలు అణ్వాయుధాలను గాని, అణ్వస్త్ర ఆయుధ సామగ్రిని గాని ఎప్పటికీ దిగుమతి చేసుకోరాదు.
– అణుశక్తి కాని దేశాలు ఎప్పటికీ అణ్వాయుధాలను ప్రయోగించరాదు, కలిగి ఉండరాదు.
– ప్రతి ఐదేండ్లకు ఒకసారి ఎన్‌పీటీ ఒప్పందాన్ని పునః సమీక్షిస్తారు. 25 ఏండ్ల తర్వాత ఈ ఒప్పందం మరికొన్ని ఏండ్లు కొనసాగించాలా లేదా అనేది నిర్ణయిస్తారు.
సమగ్ర అణ్వస్త్ర నిషేధ ఒప్పందం(సీటీబీటీ)
– సంతకాల కోసం ఒప్పందం వెలువడిన సంవత్సరం- 1996
– ఒప్పందంపై సంతకాలు చేసిన దేశాలు- 183
– సీటీబీటీని న్యూయార్క్‌లో జరిగిన ఐక్యరాజ్య
సమితి సాధారణ సభలో 1996, సెప్టెంబర్ 10న ఆమోదం కోసం ప్రతిపాదించారు. ఆ సమయానికి 71 దేశాలు ఈ ఒప్పందాన్ని అంగీకరించాయి.
– 2015 మార్చి నాటికి 183 దేశాలు సంతకాలు చేశాయి. కానీ, 164 దేశాలు ర్యాటిఫై చేసుకున్నాయి. 19 దేశాలు సంతకాలు చేశాయి. కానీ, ఆయా దేశాల పార్లమెంట్లలో ఆమోదించలేదు.
– అగ్రరాజ్యాలు బ్రిటన్, అమెరికా, రష్యా, చైనా, ఫ్రాన్స్‌లు కూడా సంతకాలు చేశాయి.
– సీటీబీటీలో 17 ప్రకరణలు, ఒక ప్రొటోకాల్ ఉన్నాయి.
– ఈ ఒప్పందం అన్ని అణుశక్తి ప్రయోగాలను వ్యతిరేకిస్తుంది.
– సీటీబీటీ ఒప్పందం రెట్టింపు వివక్షతతో కూడుకున్నదిగా పేర్కొంటూ భారత్ సంతకం చేయలేదు.
– సీటీబీటీపై సంతకాలు చేయని దేశాలు: ఇండియా, పాకిస్థాన్, ఉత్తరకొరియా, ఇజ్రాయెల్
సీటీబీటీలోని ప్రధానాంశాలు
– ప్రతి దేశం అణ్వాయుధాల ప్రయోగం, తయారీ, అణు విధ్వంసాలను పూర్తిగా నిలిపివేయాలి.
– ఏ దేశం, ఇతర దేశాల అణ్వాయుధాలను, అణు సామగ్రిని కలిగి ఉండడాన్ని ప్రోత్సహించరాదు.
– అణ్వాయుధాల తయారీ కోసం ఐదు అగ్రరాజ్యాలు ఇతర దేశాలకు అణ్వాయుధ సామగ్రిని కానీ, అణ్వాయుధాలను కానీ ఎగుమతి చేయరాదు.
సీటీబీటీ – భారత్ దృక్పథం
– భారతదేశం సీటీబీటీ ఒప్పందాన్ని రెట్టింపు వివక్షతో కూడుకున్నదిగా పేర్కొన్నది. అగ్రరాజ్యాలు మాత్రమే అణ్వాయుధాలను కలిగి ఉండాలి. మిగితా దేశాలు అణ్వాయుధాల ప్రయోగాలను సైతం నిషేధించారు కాబట్టి భారత్ ఈ ఒప్పందాన్ని అంగీకరించలేదు.
– భారత్ మొదట వినియోగించరాదు అనే నియమాన్ని ఎప్పుడో నిర్ణయించుకున్నది. ఇతర దేశాలు ప్రయోగించకుండా భారత్ అణ్వాయుధాలను ప్రయోగించదు.
– అణ్వాయుధాలను, అణ్వాయుధ సామగ్రిని ఎగుమతి చేసే విధానం భారత్ కలిగి లేదు.
– భారత్ ఒక్కటే రెండు అణుశక్తి గల దేశాల మధ్య ఉన్నది. భారతదేశానికి పొరుగుదేశాలైన చైనా, పాకిస్థాన్ రెండూ అణ్వాయుధ శక్తిని కలిగి ఉన్నాయి. ఈ రెండు దేశాలు కూడా గతంలో భారత్‌పై దాడికి దిగాయి. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో భారత్ అణుశక్తిని కలిగి ఉండటం అత్యావశ్యకం.
ఉగ్రవాద ఆర్థిక మూలాలను అణచివేయడానికి అంతర్జాతీయ ఒప్పందం
– ఒప్పందం అంగీకరించిన సంవత్సరం- 1999 డిసెంబర్ 9.
– అమల్లోకి వచ్చింది- 2002, ఏప్రిల్ 10.
ప్రదేశం- న్యూయార్క్
– సంతకం చేసిన దేశాలు- 132
– పార్టీలు- 187
– అధికార భాషలు- అరబిక్, చైనీస్, ఇంగ్లిష్, ఫ్రెంచ్, రష్యన్, స్పానిష్.
– ఉగ్రవాదులకు అందుతున్న ఆర్థిక సాయాన్ని నివారించడం కోసం ఈ ఒప్పందం జరిగింది. దీని కోసం న్యాయ, పోలీసు శాఖల పరస్పర సహకారం కూడా అవసరమని పేర్కొన్నది. ఉగ్రవాదులకు ఆర్థిక సాయం అందించడం నేరమని ఈ ఒప్పందంలో పేర్కొన్నారు. ఈ ఒప్పందం ప్రకారం దేశ ద్రోహ చర్యలకు పాల్పడే వారికి ప్రత్యక్షంగా గాని పరోక్షంగా గాని, ధన రూపంలో గాని, పరిజ్ఞాన సేవల రూపంలో గాని అందించే సాయం నేరంగా నిర్ధారించారు.
ఐక్యరాజ్యసమితి మహిళలపై హింస నిర్మూలన ప్రకటన(1993)
– ఐక్యరాజ్యసమితి సాధారణ సభ మహిళలపై హింసకు వ్యతిరేకంగా 1993 డిసెంబర్‌లో ఈ డిక్లరేషన్‌ను ఆమోదించింది. మహిళా సమస్యలు, హక్కుల గురించి మొదటగా పేర్కొన్న డిక్లరేషన్ ఇదే. ఈ డిక్లరేషన్ రెండో ప్రకరణలో లింగపరమైన నేరాలను గురించి పేర్కొన్నది. భౌతికంగా గాని, మానసికంగా గాని, లైంగికపరంగా గాని ఏదైనా ఒక సంఘటన ద్వారా బాధపడినట్లయితే వాటిని నేరాలుగా పరిగణిస్తారు. నవంబర్ 25ను ఐక్యరాజ్యసమితి మహిళలపై హింస నిర్మూలన దినోత్సవంగా ప్రకటించింది.
