విజ్ఞానశాస్త్ర బోధన – లక్ష్యాలు

శాస్త్ర బోధనలో ఏదైనా లక్ష్యాలు ఎంపిక చేసుకోవడానికి లక్ష్యాలను నిర్ణయించుకోవాలి.
లక్ష్యాల అర్థం, ప్రాముఖ్యం: ఒక వస్తువు గురించి అవగాహన చేయలేని ఏ వస్తువైనా, విషయమైనా అవగాహన చేసుకోలేం. విద్య అనేది ఒక ముఖ్యమైన ప్రక్రియ, దీన్ని అర్థం చేసుకోవాలంటే విద్యా ప్రక్రియను మాపనం చేయాలి.
-విద్యార్థి సర్వతోముఖాభివృద్ధికి, సమగ్రాభివృద్ధికి, సంపూర్ణ మూర్తిమత్వ వికాసానికి దోహదం చేసే ప్రక్రియ.
-విద్య పరమావధి తెలియజేయడమంటే ఉద్దేశాలు, లక్ష్యాలను గురించి తెలుసుకోవడం. ఆ పరమావధి సాధించడమంటే విద్యార్థులకు అనేక అభ్యసనానుభవాల్ని కల్పించాలి.
-మూల్యాంకనలో లక్ష్యాలు- అభ్యసనానుభవాలు, సంబంధం కలిగి ఉన్నాయి.
ఎ. అంత్యాలు
బి. సాధనాలు
సి. సాక్ష్యాలు

-విద్యాపరంగా ఉద్దేశాలు గమ్యాలు అనే పదాలు ఒక అర్థంలోను లక్ష్యాలు అనే పదాన్ని వేరొక అర్థంలో వాడుతారు.
గమ్యాలు: గమ్యాలు విశాలమైన, దీర్ఘకాలిక అంతిమ ప్రయోజనాలను తెలియజేస్తాయి.
ఉద్దేశాలు: ఉద్దేశాలు గమ్యాల నుంచి ఏర్పడ్డాయి. ఇవి గమ్యాల కంటే నిర్దిష్టమైనవే కాకుండా విద్యా దిశలను కూడా సూచిస్తాయి.
లక్ష్యాలు: అనతికాలంలో చేరే గమ్యాలను లక్ష్యాలనవచ్చు.
-విజ్ఞానశాస్త్ర బోధనా ఉద్దేశాలు, ఉద్దేశాల ఎంపిక నుంచి ఏర్పడింది. ప్రత్యేక కోర్సుల లక్ష్యాలు ఎంపిక చేసిన లక్ష్యాలను నిర్దిష్ట పాఠ్యాంశ, బోధనా పద్ధతులను అన్వయిస్తే నిర్దిష్ట పాఠ్యాంశ లక్ష్యాలు.
బోధనా లక్ష్యాలు: విద్యార్థి ఆది ప్రవర్తనకు, అంత్య ప్రవర్తనకు మధ్య ఆశించిన ప్రవర్తనా మార్పు ఉంటుంది. విద్య ద్వారా సాధించే లక్ష్యాలు కాబట్టి వీటిని విద్యా లక్ష్యాలు అంటారు.
బెంజిమన్ బ్లూమ్ విద్యా లక్ష్యాల వర్గీకరణ: విద్యార్థి ప్రవర్తనలో మార్పు అనేది అతడు పొందిన జ్ఞానంలో మార్పు. ఇవి అనేక రకాల అంశాలపై ఆధారపడి ఉంటాయి.
1. గేగ్నీ అనే విద్యావేత్త సూచించిన వర్గీకరణ: ఈయన 8 రకాల అభ్యసనాన్ని విడమర్చి చెప్పాడు. అభ్యసనం – ఉద్దీపన- ప్రతిస్పందన – అభ్యసనానుభవం- ఇవి సరళం నుంచి సంక్లిష్టానికి అమర్చారు.
2. బెంజిమన్ బ్లూమ్: 1948లో అమెరికన్ సైకాలజికల్ అసోసియేషన్ సమావేశంలో పాల్గొన్న అనేక కళాశాలలకు చెందిన వారు పరీక్షలపై వీరి ఒప్పందం ప్రకారం విద్యాలక్ష్యాలు మూడు రకాలు
1. జ్ఞానాత్మక రంగం
2. భావావేశ రంగం
3. మానసిక చలనాత్మక రంగం
-జ్ఞానాత్మకరంగం గురించి బెంజిమన్ బ్లూమ్
-భావావేశ రంగం గురించి డేవిడ్ ఆర్ క్రాత్‌హల్ కృషి చేశారు.
-మానసిక చలనాత్మక రంగం గురించి ఎలిజబెత్ సింప్సన్, ఆర్‌హెచ్ దవే కృషి చేశారు.
-మూడు రంగాల పరస్పర సంబంధం: విద్యార్థి ప్రవర్తన మూడు రంగాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. మహాత్మాగాంధీ గాంధీ ప్రకారం విద్య పరమావధి శారీరక, మానసిక, ఆధ్యాత్మిక రంగాలను అభివృద్ధి చేయటమే.
-జ్ఞానాత్మక రంగం -మెదడుకు
-మానసిక రంగం – హృదయానికి
-మానసిక చలనాత్మక రంగం – మనసుకు, శరీరానికి సంబంధించినవి. ఏ అంశం గురించి అయిన పిల్లలను మూడు రకాలుగా అభివృద్ధి పర్చాల్సిన అవసరం ఉంది.
-బ్లూమ్ సూచించిన లక్ష్యాల వర్గీకరణ
-(శిశువు ప్రవర్తన)

జ్ఞానరంగం
1. జ్ఞానం: జ్ఞానాన్ని గుర్తించటం. జ్ఞప్తికి తెచ్చుకోవటం దీనిలోని ముఖ్యాంశాలు
2. అవగాహన: విద్యార్థి అభ్యసించిన విషయాన్ని యథాతథంగా అప్పచెబితే అది జ్ఞానస్థాయి అవుతుంది. అదే విషయాన్ని విద్యార్థి సొంత మాటల ద్వారా విపులీకరిస్తే ఇది అవగాహన అవుతుంది.
ఇందులో పోలికలు భేదాలు తెలుపడం, ప్రతిక్షేపన, వివరణ ఉంటాయి. అవి 3 రకాలు
ఎ. తర్జుమా చేయటం
బి. వ్యాఖ్యానించటం
సి. ఎక్ట్రాపాలేషన్
3. వినియోగం: జ్ఞానం లేకుండా- అవగాహన రాదు. అవగాహన లేకుండా – వినియోగం జరుగదు. అవగాహన స్థాయిలో తగిన సూచనలిస్తే గాని చేయలేని పరిష్కారాలు వినియోగం స్థాయిలో విద్యార్థి చేయగలడు.
4. విశ్లేషణం: ఒక స్థూలమైన విషయాన్ని అనేక సూక్ష్మ అంశాలుగా విడగొట్టి వాటి మధ్య గల తార్కి సంబంధమే వ్యవస్థీకరణ విశ్లేషణ.
5. సంశ్లేషణ: వివిధ దత్తాంశాల ఆధారంగా నూతన విషయాల ఆవిష్కరణ, వ్యాసాలు రాయడం, సిద్ధాంతాన్ని వ్యవస్థీకరించడం, దత్తాంశాలలో నూతన ప్రక్రియలు కనుగొటం మొదలైనవి.
6. మూల్యాంకనం: ఉన్నత క్రమలక్ష్యం-వివిధ వాక్యాలు-సత్యాలు-విలువలు- విధానాలు- పద్ధతులకు సంబంధించిన నిర్ణయాలను చేయగలిగే శక్తిని ఈ లక్ష్యం నెరవేరుస్తుంది.