Tribal tribes in Telangana | తెలంగాణలో గిరిజన తెగలు
గోండులు
– గోండులు తెలంగాణ, మహారాష్ట్ర, ఛత్తీసగఢ్ రాష్ర్టాల్లో ఎక్కువగా జీవిస్తారు. తెలంగాణ రాష్ట్రంలో ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో ఎక్కువగా నివసిస్తారు.
– గోండులు తమకు తాము కోయ్‌తుర్ లేదా కోయ్‌గా అని గోండిభాషలో పిలుచుకుంటారు.
– ధుర్ లేదా ధర్వే అని పిలిచే సంఖ్యాపరంగా పెద్దగా ప్రాధాన్యత లేని గోండులు కూడా ఉన్నారు. వీరికి తక్కువ సామాజిక హోదా ఇచ్చారు. వీరు రాజ్‌గోండులతో వివాహ సంబంధాలను పెట్టుకోరు.
– మహారాష్ట్రలోని చందా నుంచి తెలంగాణలోని ఆదిలాబాద్ వరకు ప్రముఖ రాజ్య వంశాలు పరిపాలించాయి. వీరినే రాజ్‌గోండ్‌లు అని వ్యవహరిస్తారు.
– గోండులలో మరియాలు, కొండమరియాలు, భిషోమార్ మరియాలు అనే మూడు ఉపతెగలు కూడా ఉన్నాయి. గోండులు స్థిర వ్యవసాయం చేస్తారు.
– గోండులు నాగదేవతను, పెర్సిపెన్ అనే దేవతను ఎక్కువగా ఆరాధిస్తారు. ఎద్దు కొమ్ములను అలంకారంగా ధరిస్తారు.
– ప్రధాన్‌లను గోండుల వారసత్వ కళాకారులుగా భావించవచ్చు. గోండులు, కోలామ్‌ల కంటే ఉన్నతమైన సామాజిక హోదాను నాయక్‌పోడులు ప్రకటించుకున్నారు.
– గోండులు ప్రధాన పండుగ దండారీ. నృత్యాలు, పాటల మధ్యలో చిన్నచిన్న హాస్యనాటికలతో ఖేల్ అనే నాటికలను ప్రదర్శిస్తారు.
– గుమేలా, పార, వెలె లేక పార, డోల్, డప్పు, పెప్రె, కాలికోం, కింగ్రి ప్రధాన వాయిద్యాలు.
ప్రధాన్‌లు
– ఆదిలాబాద్ జిల్లాలో నివసించే ముఖ్యమైన గిరిజన తెగ ప్రధాన్.
– ప్రధాన్ అనే తెగవారు గోండుల ఇతిహాసాలను, జానపదాలను పాడి వినిపించే సంప్రదాయ కళాకారులు. వీరి ప్రధాన వృత్తి గోండుల ధర్మ సంస్కృతిని ప్రచారం చేయడం.
– ప్రధాన్‌లు భాషాపరంగా మరాఠీ మాట్లాడుతారు. కానీ, మాతృభాష గోండి.
– ప్రధాన్‌లలో శిశువు పుట్టిన మూడు రోజులకు ఆడవారి కోసం పుట్టి సభ ఏర్పాటు చేస్తారు.
– ఈ సభకు ముత్తయిదువలు వచ్చి నువ్వులు, బెల్లంతో తయారు చేసిన ఎంజూర్ అనే పదార్థాన్ని పంచి పెడుతారు.
– పెద్దలు కుదిర్చిన వివాహాలతోపాటు వధువును ఎత్తుకొని వెళ్లడం (ధరున్‌టాక్‌న), వధువుకు వరుడు నచ్చితే వరుడి ఇంటికి వెళ్తుంది (శివార్ దాసచ), ఇల్లరికం (ఘర్‌జావై) వంటి పద్ధతులు ఉన్నాయి. వరకట్న సంస్కృతి లేదు.
– వీరి ప్రధాన పండుగలు ధురాడి (హోలీ), మాండావుస్ (ఉగాది), చైత్‌బీంగా మర్మింగ్, ఆకాడి, జామూర్ అవుస్, నాగ పంచమి, పోరా, బడీగా, దసరా, దీపావళి
కొండరెడ్లు
– తెలంగాణలో ప్రధానంగా ఖమ్మం జిల్లాలోని అటవీ ప్రాంతాల్లో గల కొండలపైన అధికంగా నివసిస్తారు. అందుకే వీరికి కొండరెడ్లు అనే పేరు వచ్చింది. వీరిని హిల్ రెడ్లు, రాచరెడ్లు, పాండవరెడ్లు అని కూడా పిలుస్తారు.
– ఖమ్మం జిల్లా ఆశ్వారావుపేట మండలంలోని కొండరెడ్ల గ్రామాలు కవాడిగుండ్ల, గోగులపుడి, కన్నాయిగూడెం, బండారిగూడెం, గాండ్లగూడెం.
– వీరు సమతల ప్రాంతాల్లో నివసిస్తూ కొండపైకి వెళ్లి పోడు వ్యవసాయం చేస్తారు. చేపల వేటకు వెళ్తారు.
– వీరి మధ్య తగాదాలు ఏర్పడితే తీర్మానాలకు జాతిపెద్ద ఉంటారు. వీరి నిర్ణయాన్ని అందరూ సమ్మతించి మెలగుతారు.
– బిడ్డ పుట్టిన తర్వాత తల్లిని ప్రత్యేకమైన గదిలో ఉంచుతారు. బాలింతలను 21 రోజులు వేరే ఇంట్లో ఉంచుతారు. దీనినే కీడుపాక అంటారు.
– కొండరెడ్లలో బహుభార్య విధానం అమలులో ఉంది. మృతిచెందిన సోదరుడి భార్యను వివాహం చేసుకుంటారు.
– వీరి మాతృభాష తెలుగు. వీరిది పితృస్వామిక వ్యవస్థ.
– కొండరెడ్లు మామడికాయకోత, భూదేవి, రాజుల, టెంక పండుగలను పూర్వం వేర్వేరుగా ప్రత్యేకమైన రోజుల్లో జరుపుకొనేవారు. కానీ, ప్రస్తుతం ఈ పండుగలన్నింటినీ వరుసగా మామిడికాయకోత పండుగను సోమవారం, దేవర్ల పండుగను మంగళవారం, భూదేవి పండుగలను బుధవారం జరుపుకొంటారు. వీరి మాతృభాష తెలుగు. పితృస్వామిక వ్యవస్థ. వీరు పోడు వ్యవసాయం చేస్తారు.
