లోహ ఖనిజాల గురించి కొన్ని విషయాలు

ఇనుము, మాంగనీస్, అల్యూమినియం, రాగి, బంగారం, వెండి, ప్లాటినం, టంగ్‌స్టన్, క్రోమైట్ మొదలైన వాటిని లోహ ఖనిజాలు అంటారు.

ఇనుము
– ఇనుము నిల్వలు ఎక్కువగా ఉన్న రాష్ర్టాలు
– ఒడిశా, ఛత్తీస్‌గఢ్, జార్ఖండ్
– ఇనుము ఉత్పత్తి ఎక్కువగా ఉన్న రాష్ర్టాలు
– మధ్యప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, ఒడిశా
– ఇనుములోని ఫెర్రస్ శాతాన్ని బట్టి ఈ ఖనిజాన్ని 4 రకాలుగా వర్గీకరించారు. అవి: 1. మాగ్నటైట్, 2. హెమటైట్, 3. లిమోనైట్, 4. సిడెరైట్.

మాగ్నటైట్
– ఇది నలుపు రంగులో ఉంటుంది. దీనిలో అధిక శాతం ఇనుప ధాతువు లభ్యమవుతుంది. 72 శాతం ఇనుము ఉంటుంది. ఇది ప్రధానంగా తమిళనాడులోని సేలంలో లభిస్తుంది.

హెమటైట్
– ఇది ప్రపంచంలో విస్తృతంగా లభిస్తుంది. దీనిలో సుమారు 69 శాతం వరకు ఖనిజ పదార్థం ఉంటుంది. మాగ్నటైట్‌లాగే గట్టి పదార్థం. కానీ బరువు తక్కువగా ఉంటుంది.

లిమోనైట్

– దీనిలో 60 శాతం ఇనుప ఖనిజం లభిస్తుంది. సుమారు 11 శాతం నీటితేమను కలిగి ఉంటుంది. సాధారణంగా పసుపురంగు లేదా బూడిదరంగులో కనిపిస్తుంది.

సిడెరైట్
– ఇది పుసుపు పచ్చగా లేదా సిమెంటు రంగులో కనిపిస్తుంది. 40-50 శాతం వరకు ఇనుప ధాతువు లభ్యమవుతుంది. దీనిలో 0.7 శాతం తేమ ఉంటుంది.

మాంగనీస్
– మాంగనీస్ లభించే శిల – థార్వార్ శిల
– దేశంలో అత్యంత పురాతనమైన మాంగనీస్ గని – శ్రీకాకుళం (1892)
– మధ్యప్రదేశ్‌లోని బాలాఘాట్-చింద్వారా, మహారాష్ట్రలోని నాగ్‌పూర్-బాండారా, ఒడిశాలోని మహేంద్రగిరి, గురుమహిసాని, మయూర్ భంజ్ ప్రాంతాల్లో మాంగనీస్ లభిస్తుంది.
– దేశంలో అత్యధికంగా మాంగనీస్ నిల్వలు ఉన్న రాష్ట్రం – ఒడిశా.

అల్యూమినియం
– అల్యూమినియం బాక్సైట్ రూపంలో లభిస్తుంది. దీన్ని మధ్యతరగతి ప్రజల లోహంగా పిలుస్తారు.
– ఒడిశాలోని కలహండి-కోరాపూట్, సంబల్‌పూర్-బొలంగిర్, ఏపీలోని విశాఖపట్నం, మధ్యప్రదేశ్‌లోని అమర్‌కంటక్, మకాల, కట్ని, గుజరాత్‌లోని జామ్‌నగర్ ప్రాంతాల్లో అల్యూమినియం ఖనిజం లభ్యమవుతుంది.
– దేశంలో అత్యధికంగా అల్యూమినియం నిల్వలు ఉన్న రాష్ట్రం – ఒడిశా.

రాగి
– రాగి మానవుడు ఉపయోగించిన తొలి లోహం.
– ఇది అత్యుత్తమ విద్యుత్ వాహకం కావడంతో ఎలక్ట్రికల్, ఇంజినీరింగ్ పరిశ్రమల్లో దీని ఉపయోగం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
– రాగి నిల్వలు అత్యధికంగా ఉన్న రాష్ట్రం – రాజస్థాన్.
– ఏపీలోని గుంటూరు (అగ్ని గుండాల), నెల్లూరు (గరిమెనపెంట), అనంతపురం (మడిగుబ్బల), కడప (జంగంరాజు పేట), మధ్యప్రదేశ్‌లోని మలజ్‌ఖండ్, జార్ఖండ్‌లోని హజారీబాగ్, రాజస్థాన్‌లోని ఖేత్రి, జున్‌జున్‌హు, తెలంగాణలోని ఖమ్మం (అప్పల్రాజు కొండ) ప్రాంతాల్లో రాగి ఖనిజం లభిస్తుంది.
– దీన్ని నాణేల తయారీలో కూడా ఎక్కువగా ఉపయోగిస్తారు.

బంగారం
– ఇది క్వార్ట్ శిలల్లో లభిస్తుంది. ఆభరణాలుగా ఉపయోగిస్తారు.
– ప్రపంచ బంగారం ఉత్పత్తిలో మన దేశం వాటా 0.75 శాతం ఉంది.
– దేశంలో అత్యధికంగా బంగారాన్ని ఉత్పత్తి చేసే ప్రాంతం – కోలార్, హట్టి (కర్ణాటక)
– ప్రస్తుతం బంగారం లభించడం లేదు.

వెండి
– వెండిని బంగారం తర్వాత నాణ్యమైన వస్తువుగా చెప్పుకుంటారు.
– దీన్ని ఆభరణాల తయారీకి, పళ్లు కట్టడానికి, ఛాయాచిత్ర వస్తువుల తయారీకి, ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ మొదలైన వాటికి ఉపయోగిస్తారు.
– వెండికి ప్రసిద్ధిగాంచిన ప్రాంతం – రాజస్థాన్‌లోని జావార్. ఇది మంచి విద్యుత్ వాహకం.

ప్లాటినం
– దేశంలో 2010లో కనిపెట్టిన విలువైన ఖనిజం ప్లాటినం.
– ఒడిశా, తమిళనాడులో ప్లాటినం నిల్వలు ఉన్నాయి.

టంగ్‌స్టన్
– టంగ్‌స్టన్ ఖనిజానికి ప్రసిద్ధిగాంచిన ప్రాంతం – రాజస్థాన్‌లోని డేఘన.
– దీన్ని వెల్డింగ్ ఎలక్ట్రోడ్లుగా, మెటల్ వర్కింగ్‌లో ఉపయోగిస్తారు.

క్రోమైట్
– క్రోమైట్ ఖనిజానికి ప్రసిద్ధిగాంచిన ప్రాంతం – ఒడిశాలోని సుకింద.
– దీన్ని స్టెయిన్‌లెస్ స్టీల్ తయారీలో ఉపయోగిస్తారు.