UPSC Prelims Question Paper 2023 | సైకో-యాక్టివ్‌ లక్షణాలను కలిగి ఉండే పుట్టగొడుగులు ఏవి?
జూన్‌ 24 తరువాయి
UPSC సివిల్‌ సర్వీసెస్‌, ప్రిలిమినరీ – 2023 ప్రశ్నపత్రం సమాధానాలు
21. కింది ప్రకటనలను పరిగణించండి.
ప్రకటన-I: భారతదేశం యురేనియం నిక్షేపాలు కలిగి ఉన్నప్పటికీ విద్యుత్‌ ఉత్పత్తిలో ఎక్కువ భాగం బొగ్గుపై ఆధారపడి ఉంది.
ప్రకటన-II: విద్యుత్‌ ఉత్పత్తికి యురేనియం కనీసం 60% వరకు సమృద్ధిగా ఉండాలి.
పై స్టేట్‌మెంట్‌లకు సంబంధించి కింది వాటిలో సరైనది ఏది?
ఎ) స్టేట్‌మెంట్‌-I, స్టేట్‌మెంట్‌-II రెండూ సరైనవి. స్టేట్‌మెంట్‌-II స్టేట్‌మెంట్‌-Iకి సరైన వివరణ
బి) స్టేట్‌మెంట్‌-I, స్టేట్‌మెంట్‌-II రెండూ సరైనవి. స్టేట్‌మెంట్‌-II స్టేట్‌మెంట్‌-Iకి సరైన వివరణ కాదు
సి) స్టేట్‌మెంట్‌-I సరైనది కాని స్టేట్‌మెంట్‌-II తప్పు
డి) స్టేట్‌మెంట్‌-I తప్పు కానీ స్టేట్‌మెంట్‌-II సరైనది సమాధానం: సి
వివరణ:
ప్రకటన 1 సరైనది: భారతదేశం ప్రపంచంలో తొమ్మిదో అతిపెద్ద యురేనియం ఉత్పత్తిదారు. 2022లో 617 టన్నుల ఉత్పత్తితో 2021 కంటే 0.26% పెరిగింది. అటామిక్‌ మినరల్స్‌ డైరెక్టరేట్‌ ఫర్‌ ఎక్స్‌ప్లోరేషన్‌ అండ్‌ రీసెర్చ్‌ (AMD) మొత్తం 3, ఆంధ్రప్రదేశ్‌, తెలంగాణ, జార్ఖండ్‌, మేఘాలయ, రాజస్థాన్‌, కర్ణాటక, ఛత్తీస్‌గఢ్‌, ఉత్తరప్రదేశ్‌, ఉత్తరాఖండ్‌, హిమాచల్‌ ప్రదేశ్‌లోని 44 యురేనియం నిక్షేపాల్లో U3O8 (2,97,170t U) యురేనియం నిక్షేపాలు 50,438 టన్నులు ఉన్నాయి. అయినప్పటికీ బొగ్గు ఇప్పటికీ భారతదేశంలో అత్యంత ముఖ్యమైన, సమృద్ధిగా లభించే శిలాజ ఇంధనం. ఇది దేశ ఇంధన అవసరాల్లో 55% వాటాను కలిగి ఉంది.
ప్రకటన 2 సరైనది కాదు: అణు విద్యుత్‌ ప్లాంట్ల లో విద్యుత్‌ ఉత్పత్తికి అవసరమైన సుసంపన్నత స్థాయి చాలా తక్కువగా ఉంది. చాలా వాణిజ్య అణు రియాక్టర్లు యురేనియం ఇంధనాన్ని దాదాపు 3% నుంచి 5% ఐసోటోప్‌ యురేనియం-235 (U-235) వరకు సమృద్ధిగా ఉపయోగిస్తాయి. మిగిలిన యురేనియంలో ఎక్కువగా నాన్‌-ఫిసిల్‌ ఐసోటోప్‌ యురేనియం-238 (U-238) ఉంటుంది. ఈ స్థాయి సుసంపన్నత నిరంతర అణు విచ్ఛిత్తి ప్రతిచర్యలకు సరిపోతుంది. ఇది వేడి రూపంలో శక్తిని విడుదల చేస్తుంది. ఇది విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేయడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
22. కింది ప్రకటనలను పరిగణించండి.
ప్రకటన-I: భారతదేశంలో సహజంగా మార్సుపియల్స్‌ కనిపించవు.
ప్రకటన-II: మాంసాహారులు లేని పర్వత గడ్డి భూముల్లో మాత్రమే మార్సుపియల్‌లు వృద్ధి చెందుతాయి.
పై స్టేట్‌మెంట్‌లకు సంబంధించి కింది వాటిలో సరైనది ఏది?
ఎ) స్టేట్‌మెంట్‌-I, స్టేట్‌మెంట్‌-II రెండూ సరైనవి. స్టేట్‌మెంట్‌-II స్టేట్‌మెంట్‌-Iకి సరైన వివరణ
బి) స్టేట్‌మెంట్‌-I, స్టేట్‌మెంట్‌-II రెండూ సరైనవి. స్టేట్‌మెంట్‌-II స్టేట్‌మెంట్‌-Iకి సరైన వివరణ కాదు
సి) స్టేట్‌మెంట్‌-I సరైనది కానీ స్టేట్‌మెంట్‌-II తప్పు
డి) స్టేట్‌మెంట్‌-I తప్పు కానీ స్టేట్‌మెంట్‌-II సరైనది
సమాధానం: సి
వివరణ :
ప్రకటన-I: మార్సుపియల్స్‌ భారతదేశంలో సహజంగా కనిపించవు.
- ఈ ప్రకటన సరైనదే. మార్సుపియల్స్‌ తమ పిల్లలను ఒక సంచిలో మోయడం ద్వారా వర్గీకరించబడిన క్షీరదాల సమూహం. భారతదేశంలో సహజంగా కనిపించవు. ఇవి ప్రధానంగా ఆస్ట్రేలియా, సమీప ప్రాంతాల్లో కనిపిస్తాయి.
ప్రకటన-II: మాంసాహారులు లేని పర్వత గడ్డి భూముల్లో మాత్రమే మార్సుపియల్‌లు వృద్ధి చెందుతాయి. - ఈ ప్రకటన తప్పు. కంగారూలు, వాలబీస్‌ వంటి కొన్ని మార్సుపియల్‌లు గడ్డి భూముల ఆవాసాల్లో నివసిస్తాయని తెలిసినప్పటికీ, అవి పర్వత గడ్డి భూములకు మాత్రమే పరిమితం కాలేదు. అడవులు, ఎడారులతో సహా వివిధ రకాల ఆవాసాల్లో మార్సుపియల్‌లను చూడవచ్చు. అదనంగా వాటి మనుగడ వేటాడే జంతువులు లేని ప్రాంతాలకు మాత్రమే పరిమితం కాదు. ఎందుకంటే మార్సుపియల్స్‌ మాంసాహారులతో కలిసి జీవించడానికి వివిధ అనుసరణలను అభివృద్ధి చేశాయి.
23. ‘ఇన్వాసివ్‌ స్పీసిస్‌ స్పెషలిస్ట్‌ గ్రూప్‌’ (ఇది గ్లోబల్‌ ఇన్వాసివ్‌ స్పీసిస్‌ డేటాబేస్‌ను అభివృద్ధి చేస్తుంది) కింది సంస్థల్లో దేనికి చెందినది?
ఎ) ప్రకృతి పరిరక్షణ కోసం ఇంటర్నేషనల్‌ యూనియన్‌ (IUCN)
బి) యునైటెడ్‌ నేషన్స్‌ ఎన్విరాన్‌మెంట్‌ ప్రోగ్రామ్‌
సి) యునైటెడ్‌ కమిషన్‌ ఫర్‌ ఎన్విరాన్‌మెంట్‌ అండ్‌ నేషన్స్‌ వరల్డ్‌ డెవలప్‌మెంట్‌
డి) ది వరల్డ్‌ వైడ్‌ ఫండ్‌ ఫర్‌ నేచర్‌
సమాధానం: ఎ
వివరణ:
- ఇన్వాసివ్‌ స్పీసిస్‌ అంటే దాడి చేసే జాతులు/ ఆక్రమణ జాతులు. ఇన్వాసివ్‌ స్పీసిస్‌ స్పెషలిస్ట్‌ గ్రూప్‌ (ISSG) అనేది ఇంటర్నేషనల్‌ యూనియన్‌ ఫర్‌ కన్జర్వేషన్‌ ఆఫ్‌ నేచర్‌ (IUCN) జాతుల సర్వైవల్‌ కమిషన్‌ (SSC) ఆధ్వర్యంలో నిర్వహించే ఆక్రమణ జాతులపై శాస్త్రీయ, విధాన నిపుణుల ప్రపంచ నెట్‌వర్క్‌. పూర్వపు గ్లోబల్‌ ఇన్వాసివ్‌ స్పీసిస్‌ ప్రోగ్రామ్‌(GISP) నేతృత్వంలోని ఆక్రమణ జాతులపై ప్రపంచ చొరవలో భాగంగా 1998, 2000 మధ్య ఇది అభివృద్ధి చేయబడింది.
24. కింది జంతుజాలాన్ని పరిగణించండి.
1. సింహం తోక గల మకాక్‌
2. మలబార్‌ సివేట్‌
3. సాంబార్‌ జింక
పైన పేర్కొన్న వాటిలో ఎన్ని సాధారణంగా రాత్రిపూట లేదా సూర్యాస్తమయం తర్వాత చురుకుగా ఉంటాయి?
ఎ) ఒకటి బి) రెండు
సి) పై మూడూ డి) ఏదీ కాదు
సమాధానం: బి
వివరణ:
- రాత్రిపూట చురుగ్గా ఉండటం, పగటిపూట నిద్రపోవడం వంటి లక్షణాలతో కూడిన ఒక జంతు ప్రవర్తనను నాక్టర్నాలిటీ అంటారు. సాధారణ విశేషణం ‘నాక్టర్నల్‌”, వర్సెస్‌ డైర్నల్‌ అంటే వ్యతిరేకం.
- సింహం తోక గల మకాక్‌, పగటిపూట ఉంటుంది. అంటే ఇది పగటిపూట మాత్రమే చురుకుగా ఉంటుంది. అవి చురుకుగా ఉన్నప్పుడు సగం రోజు ఆహారం కోసం గడుపుతాయి. మిగిలిన సగం విశ్రాంతి కోసం లేదా మేత కోసం కొత్త ప్రాంతాలను కనుగొనడంలో గడుపుతాయి.
- మలబార్‌ సివేట్‌, రాత్రిపూట చాలా అంతుచిక్కనిదిగా పరిగణించబడుతుంది. మలబార్‌ సివేట్‌ అనేది భారతదేశంలోని పశ్చిమ కనుమల్లో కనిపించే ఒక ప్రమాదకరమైన జాతి.
- సాంబార్‌ జింకలు, సాధారణంగా నీడను కోరుకుంటాయి. వేడిని నివారించడానికి దట్టమైన వృక్షాలు లేదా నీటి వనరుల దగ్గర విశ్రాంతి తీసుకుంటాయి. సాయంత్రం సమీపిస్తున్న కొద్దీ అవి మరింత చురుకుగా తయారవుతాయి. గడ్డి, ఆకులు, రెమ్మలు, పండ్లు ఇతర మొక్కల పదార్థాలు వంటి ఆహారం కోసం వెతకడం ప్రారంభిస్తాయి.
25. కింది జీవుల్లో ఏ జీవులు తమ ఆహారం మూలానికి దిశను, దూరాన్ని సూచించ డానికి వాటి బంధువుల కోసం వేగిల్‌ నృత్యాన్ని ప్రదర్శిస్తాయి?
ఎ) సీతాకోక చిలుకలు
బి) తూనీగలు
సి) తేనెటీగలు డి) కందిరీగలు
సమాధానం: సి
వివరణ:
- వేగిల్‌ నృత్యం అనేది తేనెటీగలు చేసే ఒక విచిత్రమైన శారీరక కదలిక. తేనెటీగలు తమ కాలనీలో కమ్యూనికేషన్‌ సాధనంగా వేగిల్‌ నృత్యం చేయడం ప్రసిద్ధి చెందింది. తేనె లేదా పుప్పొడి వంటి ఆహార మూలానికి దిశ, దూరాన్ని సూచించడానికి ఈ నృత్యాన్ని పని చేసే తేనెటీగలు ప్రదర్శిస్తాయి. వేగిల్‌ నృత్యం లో తేనెటీగ ఫిగర్‌-ఎనిమిది నమూనాలో కదులుతున్నప్పుడు దాని పొత్తికడుపును ఊపుతూ సందడి చేసే శబ్దాలను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. వేగిల్‌ నృత్యం దిశ, తీవ్రతను గమనించడం ద్వారా ఇతర కార్మికుల తేనెటీగలు ఆహార వనరు స్థానాన్ని గుర్తించి, దానికి నావిగేట్‌ చేయగలవు. తేనెటీగలు తమ కాలనీలో సమాచారాన్ని ఎలా కమ్యూనికేట్‌ చేస్తాయి.. పంచుకుంటాయనే దానికి ఈ ప్రవర్తన ఒక అద్భుతమైన ఉదాహరణ.
26. కింది స్టేట్‌మెంట్‌లను పరిగణించండి.
1. కొన్ని పుట్టగొడుగులు ఔషధ గుణాలను కలిగి ఉంటాయి.
2. కొన్ని పుట్టగొడుగులు సైకో-యాక్టివ్‌ లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి.
3. కొన్ని పుట్టగొడుగులు క్రిమిసంహారక లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి.
4. కొన్ని పుట్టగొడుగులు బయోల్యుమినెసెంట్‌ లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి.
పై స్టేట్‌మెంట్‌లలో ఎన్ని సరైనవి?
ఎ) ఒకటి బి) రెండు
సి) కేవలం మూడు డి) పై నాలుగూ
సమాధానం: డి
వివరణ: స్టేట్‌మెంట్‌ – 1: పుట్టగొడుగులు క్యాన్సర్‌ ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తాయి. ముఖ్యంగా షిటేక్‌ పుట్టగొడుగులు కొలెస్ట్రాల్‌ స్థాయిలను తక్కువగా ఉంచడంలో సహాయపడతాయని పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి. తేలికపాటి అభిజ్ఞాన బలహీనతపై పుట్టగొడుగులను తినడం వల్ల కలిగే ప్రభావాలు (MCI. సింగపూర్‌లో జరిపిన ఒక అధ్యయనంలో వారానికి రెండు కప్పుల కంటే ఎక్కువ పుట్టగొడుగులను తిన్నవారిలో MCI అభివృద్ధి చెందే ప్రమాదం 50% తక్కువగా ఉంటుంది).
స్టేట్‌మెంట్‌ – 2: మ్యాజిక్‌ మష్రూమ్‌లు (వీటిని ష్రూమ్‌లు లేదా మష్రూమ్‌లు అని కూడా పిలుస్తారు) అనేది సిలోసిబిన్‌ లేదా సిలోసిన్‌ అనే మందులను కలిగి ఉండే ఒక రకమైన పుట్టగొడుగు. చికిత్స-నిరోధక మాంద్యం ఉన్న వ్యక్తులతో సహా డిప్రెషన్‌ లక్షణ తీవ్రతను తగ్గించే సైలోసిబిన్‌ సామర్థ్యానికి బహుళ క్లినికల్‌ ట్రయల్స్‌ మద్దతు ఇస్తున్నాయి.
స్టేట్‌మెంట్‌ – 3: అనేక పుట్టగొడుగు జాతులు జీవశాస్త్రపరంగా చురుకైన సమ్మేళనాల గణనీయమైన వనరులు, క్రిమిసంహారక కార్యకలాపాలను కలిగి ఉన్న వాటితో సహా.
స్టేట్‌మెంట్‌ – 4: పుట్టగొడుగులు రాత్రిపూట మాత్రమే మెరుస్తాయి. పగటిపూట అవి ఎక్కువగా కనిపించేంత ప్రకాశవంతంగా ఉండవు. శిలీంధ్రాల మెరుస్తున్న భాగాలు మైసీలియా పుట్టగొడుగులు లేదా రెండు భాగాల నుంచి రావచ్చు. బయోలుమినిసెంట్‌ శిలీంధ్రాలు. శిలీంధ్రాలు పుట్టగొడుగుల టోపీలపై వింతగా ఉండే ఆకుపచ్చ కాంతిని ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
27. భారతీయ ఉడుతలకు సంబంధించి కింది ప్రకటనలను పరిగణించండి.
1. భూమిలో బొరియలు చేసి గూళ్లు కట్టుకుంటాయి
2. అవి తమ ఆహార పదార్థాలైన గింజలు, విత్తనాలను భూమిలో నిల్వ చేస్తాయి
3. అవి సర్వభక్షకులు
పై స్టేట్‌మెంట్‌లలో ఎన్ని సరైనవి?
ఎ) ఒకటి బి) రెండు
సి) పై మూడూ డి) ఏదీ కాదు
సమాధానం: సి
వివరణ:
స్టేట్‌మెంట్‌ 1 సరైనది: భూగర్భంలో స్వయంగా-తవ్విన బొరియల్లో ఎక్కువగా గూడు కట్టుకుంటాయి. కానీ రాళ్లతో కూడిన ప్రదేశాల్లో, చెట్ల దిగువన ఉన్న కావిటీల్లో కూడా గుట్టలను ఏర్పరుస్తాయి. నేల ఉడుతలు నేలపై గూడు కట్టుకుంటాయి. బొరియలు తవ్వి భూగర్భంలో సొరంగాల వ్యవస్థ ఏర్పాటు చేసుకుని శీతాకాలంలో నిద్రాణస్థితిలో ఉంటాయి.
స్టేట్‌మెంట్‌ 2 సరైనది: అవి సాధారణంగా తమ ఆహార వనరులకు రక్షణగా ఉంటాయి. తరచూ వాటిని పక్షులు, ఇతర ఉడుతల నుంచి రక్షించుకుంటాయి. కొన్ని ఇతర జాతుల ఉడుతల వలె కాకుండా భారతీయ తాటి ఉడుతలు నిద్రాణస్థితిలో ఉండవు.
ప్రకటన 3 సరైనది: భారతీయ తాటి ఉడుతలు సర్వభక్షకులు. ఇవి ప్రధానంగా గింజలు, పండ్లను తింటాయి, అయితే విత్తనాలు, కీటకాలు, గుడ్లు కొన్నిసార్లు పక్షుల చిన్న పిల్లలను కూడా తింటాయి.
28. కింది ప్రకటనలను పరిగణించండి.
1. కొన్ని సూక్ష్మజీవులు నీటి బిందువు మరిగే ఉష్ణోగ్రత కంటే ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత ఉన్న వాతావరణంలో పెరుగుతాయి.
2. కొన్ని సూక్ష్మజీవులు నీటి ఘనీభవన స్థానం కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రత కలిగిన వాతావరణంలో పెరుగుతాయి.
3. కొన్ని సూక్ష్మజీవులు pH 3 కంటే తక్కువ ఉన్న అధిక ఆమ్ల వాతావరణంలో పెరుగుతాయి.
పై స్టేట్‌మెంట్‌లలో ఎన్ని సరైనవి?
ఎ) ఒకటి బి) రెండు
సి) పై మూడు డి) ఏదీ కాదు
సమాధానం : సి
వివరణ:
ప్రకటన 1 సరైనది: కొన్ని సూక్ష్మజీవులు నీటి బిందువు మరిగే ఉష్ణోగ్రత కంటే ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత ఉన్న వాతావరణంలో పెరుగుతాయి. ఉదాహరణకు పైరోలోబస్‌ ఫ్యూమరీ అనే బ్యాక్టీరియా 113..0C (235.. 0F) ఉష్ణోగ్రత వద్ద పెరుగుతుంది.
ప్రకటన 2 సరైనది: కొన్ని సూక్ష్మజీవులు నీటి గడ్డకట్టే స్థానం కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రత కలిగిన వాతావరణంలో పెరుగుతాయి. ఉదాహరణకు సైక్రోబాక్టర్‌ క్రయోహాలోలెంటిస్‌ అనే బ్యాక్టీరియా -150C (50F) కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద పెరుగుతుంది.
ప్రకటన 3 సరైనది: కొన్ని సూక్ష్మజీవులు అధిక ఆమ్ల వాతావరణంలో 3 కంటే తక్కువ pH ఉన్న ప్రాంతంలో పెరుగుతాయి. ఉదాహరణకు అసిడిథియోబాసిల్లస్‌ ఫెర్రోక్సిడాన్స్‌ అనే బ్యాక్టీరియా 0.5 కంటే తక్కువ pH ఉన్న ప్రాంతంలో పెరుగుతుంది.
కె.భాస్కర్‌ గుప్తా
బీసీ స్టడీసర్కిల్‌
