Multipurpose achievement projects | దేశంలో ప్రధాన బహుళార్థక సాధక ప్రాజెక్టులు

భాక్రానంగల్

-దేశంలో నిర్మించిన మొదటి, అన్నింటికన్నా ఎత్తయిన ప్రాజెక్టు. ఇది పంజాబ్, హర్యానా, రాజస్థాన్‌ల ఉమ్మడి ప్రాజెక్టు. అయినప్పటికీ హిమాచల్‌ప్రదేశ్ కూడా లబ్ధిపొందుతున్నది.
-సట్లెజ్ నదిపై భాక్రావద్ద 226 మీ. ఎత్తుతో ఒక ఆనకట్ట, నంగల్ వద్ద 29 మీ. ఎత్తులో మరో ఆనకట్ట నిర్మించారు.
-ఈ ప్రాజెక్టువల్ల సుమారు 18 లక్షల హెక్టార్ల భూమికి సాగునీటి వసతులు ఏర్పడ్డాయి.

నాగార్జున సాగర్

-రాష్ట్రంలోని నల్లగొండ జిల్లాలో ఉంది. ఇది ప్రపంచంలోకెల్లా మొదటి రాతి ఆనకట్ట, మానవ నిర్మిత జలాశయాల్లో మూడో స్థానంలో ఉంది.
-408 టీఎంసీల సామర్థ్యం కలిగిన ఈ ప్రాజెక్టు 1450 మీ. పొడవు ఉన్నది. దీని గరిష్ట నీటిమట్టం 590 అడుగులు.
-ప్రాజెక్టుకు ఇరువైపులా రెండు కాలువలు నిర్మించారు. 179 కి.మీ. పొడవున్న ఎడమ కాలువ (లాల్‌బహదూర్ కాలువ), 204 కి.మీ. పొడవున్న కుడి కాలువ (జవహర్ కాలువ)ల ద్వారా సుమారు 8.95 లక్షల హెక్టార్లకు సాగునీటి సదుపాయం కలుగుతున్నది.

తుంగభద్ర

-తుంగభద్ర నదిపై హోస్పేటకు సమీపంలో మల్లాపురం వద్ద నిర్మించారు. దీని ఎత్తు 49.39 మీ.
-ఇది ఆంధ్రప్రదేశ్, కర్ణాటకల ఉమ్మడి ప్రాజెక్టు. దీని ఎడమ కాలువ పొడవు 272 కి.మీ., కుడివైపు దిగువ కాలువ పొడవు 349 కి.మీ., ఎగువ కాలువ 196 కి.మీ.
-ఈ ప్రాజెక్టుతో సుమారు 4.97 లక్షల హెక్టార్ల భూమి సాగవుతున్నది.

గండక్

-ఇది గండక్ నదిపై బీహార్‌లోని వాల్మీకి నగరం వద్ద ఉంది.
-ఇది బీహార్, ఉత్తరప్రదేశ్ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల ఉమ్మడి ప్రాజెక్టు. దీనిద్వారా నేపాల్ కూడా లబ్ధిపొందుతున్నది.
-దీనిపై 747.37 మీ. పొడవున బ్యారేజీ, దానిపై రోడ్డు వంతెన నిర్మించారు.
-ఈ ప్రాజెక్టుతో బీహార్, ఉత్తరప్రదేశ్, నేపాల్‌లో మొత్తం 14.58 లక్షల హెక్టార్ల భూమి సాగవుతున్నది.

హీరాకుడ్

-ప్రపంచంలో అతిపొడవైన ప్రాజెక్టుల్లో ఒకటైన దీన్ని ఒడిశాలో మహానదిపై నిర్మించారు. దీని పొడవు 4,801 మీ., నీటినిల్వ 810 కోట్ల ఘనపు మీటర్లు.
-దీనివల్ల 2.42 లక్షల హెక్టార్ల భూమి సాగులోకి వస్తుంది.

దామోదర్ నదీలోయ ప్రాజెక్టు

-ఇది పశ్చిమబెంగాల్, జార్ఖండ్ రాష్ర్టాల ఉమ్మడి ప్రాజెక్టు. వరదల నివారణ కోసం ఈ ప్రాజెక్టును నిర్మించారు.
-తిలైయా, కోనార్, మైథాన్, పంచట్‌హిల్‌ల వద్ద నాలుగు జలాశయాలు ఉన్నాయి.
-తిలైయా, మైథాస్ ఆనకట్టలను బరాకర్ నదిపై నిర్మించారు. పంచట్‌హిల్ ఆనకట్టను దామోదర్ నదిపై నిర్మించారు.
-దామోదర్ నదిపై పశ్చిమబెంగాల్‌లోని దుర్గాపూర్‌వద్ద 692 మీటర్ల పొడవు, 11.58 మీ. ఎత్తులో బరాజ్ నిర్మించారు.
-ఈ నది నుంచి తవ్విన 137 కి.మీ.ల కాలువ నౌకాయానానికి అనువుగా ఉంది.
-ఈ ప్రాజెక్టుద్వారా 5.15 లక్షల హెక్టార్ల భూమి సాగవుతున్నది.

పెరియార్ నదీలోయ ప్రాజెక్టు

-దీన్ని కేరళలోని ఎర్నాకులం జిల్లాలో అల్వేకు సమీపంలో పెరియార్ నదిపై నిర్మించారు. ఈ బరాజ్ పొడవు 210.92 మీ. దీనిద్వారా 41 వేల హెక్టార్ల భూమికి సాగునీరు అందుతున్నది.

చంబల్ ప్రాజెక్టు

-ఇది మధ్యప్రదేశ్, రాజస్థాన్‌ల ఉమ్మడి ప్రాజెక్టు. ఇందులో గాంధీసాగర్ డ్యామ్, రాణాప్రతాప్ సాగర్ బ్యారేజీ, కోటా బ్యారేజీ, జవహర్ డ్యామ్ ఉన్నాయి.
-గాంధీసాగర్ జలాశయం నీటినిల్వ సామర్థ్యం 77,460 టీఎంసీలు. దీనివల్ల మధ్యప్రదేశ్, రాజస్థాన్‌లలో 4.44 లక్షల హెక్టార్ల భూమి సాగవుతున్నది.
-రాణాప్రతాప్ సాగర్ డ్యామ్‌వల్ల 1.2 లక్షల హెక్టార్ల భూమి, జవహర్ డ్యామ్‌తో 5.66 లక్షల హెక్టార్ల భూమి సాగవుతున్నది.