చౌమహల్లా ప్యాలెస్:

ఇది 200 ఏండ్ల క్రితం నిజాం నిర్మించిన రాజభవనం. చార్మినార్‌కు దగ్గర్లో 1750లో సలాబత్ జంగ్ నిర్మాణాన్ని ప్రారంభించగా, 5వ నిజాం అఫ్జలుద్దౌలా బహదూర్ 1869లో పూర్తి చేశారు. చౌ అంటే నాలుగు, మహల్ అంటే భవనం అని అర్థం. అఫ్జల్ మహల్, మాతబ్ మహల్, తన్హియత్ మహల్, అఫ్తాబ్‌మహల్ అనే నాలుగు భవనాలు ఉన్నాయి. నిజాం రాజుల కాలంలో దేశవిదేశాల నుంచి వచ్చే రాజ ప్రముఖులకు అతిథులకు ఇక్కడ వసతి ఏర్పాటుచేసేవారు.

పాత అసెంబ్లీ భవన్:

నిజాం హయాంలో ఇది హైదరాబాద్ టౌన్‌హాల్. దీన్ని తెల్లని పాలరాయితో 1913లో నిర్మించారు. ఈ భవనం మన శిల్పకళాసౌందర్యానికి, వైభవానికి ప్రతీక. దీన్ని 1952-56 వరకు హైదరాబాద్ రాష్ట్ర అసెంబ్లీగా ఉపయోగించారు.

రహత్ మంజిల్:

ఖైరతాబాద్‌కు దగ్గర్లో సైదాబాద్‌లో నిజాం పాలనకన్నా ముందే నిర్మితమైంది. ఇప్పటికీ చెక్కుచెదరని దీన్ని 1885లో మహబూబ్ అలీఖాన్ సర్ అఫ్సర్ ఉల్‌ముల్క్‌కు బహుమతిగా ఇచ్చినట్లు చెబుతారు.

మహలక చెంద మెట్ల బావి:

ఉస్మానియా యూనివర్సిటీలోని ఇఫ్లూ వద్ద ఉంది. చుట్టూ భవనం మధ్యలో బావి ఆకారంలో ఉండటంతో దీన్ని మహలక బావి అనేవారు. నిజాం రాజులు దీన్ని నిర్మించినట్లు చెబుతారు.

ఇరాం మంజిల్:

ఇది నవాబ్ ఫక్రుల్ ఉల్‌ముల్క్ దౌలత్‌ఖాన్ నివాసం. విందులు, వినోదాలు జరిగే జల్సాఘర్.

బెల్లా విస్తా:

నిజాం రాజభవనాన్నే బెల్లావిస్తా అంటారు. దీన్ని 1910లో ఇండోయూరోపియన్ శైలిలో నిర్మించారు. దీని వాస్తుశిల్పి ఫ్రెంచి క్రిస్టియన్ బెల్లావిస్తా పేరుపైన దీన్ని పిలుస్తారు. అంటే అందమైన దృష్టి అని అర్థం. ఇక్కడి నుంచి చూస్తే హుస్సేన్‌సాగర్ సరస్సు అందాలు కన్పిస్తాయి. ఇది సైఫాబాద్‌లో ఉంది. ప్రస్తుతం దీన్ని అడ్మినిస్ట్రేటివ్ స్టాఫ్ కాలేజీ ఆఫ్ ఇండియాగా ఉపయోగిస్తున్నారు. నవాబ్ మీర్ హిమాయత్ అలీఖాన్, 7వ నిజాం పెద్ద కుమారుడు ఆజంజాహీ బహద్దూర్‌లు దీన్ని తమ విడిదిగా వినియోగించారు.

జేమ్స్‌స్ట్రీట్ పోలీస్‌స్టేషన్:

ఇది సికింద్రాబాద్‌లోని ఎంజీ రోడ్డులో ఉంది. ఈ పోలీస్‌స్టేషన్‌లో క్లాక్ టవర్ కూడా ఉంది. ఇందులో గడియారాన్ని దివాన్ బహద్దూర్ సేఠ్ రాంగోపాల్ 1900లో బహూకరించారు. దీన్ని రాంగోపాల్‌పేట పోలీస్‌స్టేషన్ అనికూడా అంటారు. 1998, మార్చి 3న ఈ బిల్డింగ్‌ను పురాతత్వ భవనంగా గుర్తించారు.

మాదన్నపేట ఈద్గా:

కుతుబ్‌షాహీల కాలంలో నిర్మించారు. బక్రీద్, రంజాన్ ప్రత్యేక దినాల్లో వేలాదిమంది ముస్లింలు ప్రార్థనలు చేస్తారు. ఇప్పటికీ చెక్కుచెదరకుండా చూపరులను ఆకర్షిస్తుంది.

యాన్‌బాగ్ ప్యాలెస్:

19వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో ధన్‌రాజ్‌గిరి అనే ప్రముఖ వ్యాపారి యూరోపియన్ నిర్మాణ శైలిలో, మార్బుల్స్‌తో ఈ భవనాన్ని నిర్మించారు.

మౌలాలి కమాన్:

1812లో అసఫ్‌జాహీలు నిర్మించారు. 6వ నిజాం ఈ ప్రాంతంలోనే జైలును నిర్మించారు.

నాంపల్లి సరాయి:

1919లో నిర్మించారు. దీన్ని సలాహ్ సరాయి (ప్రశాంత విశ్రాంతి మందిరం) అంటారు. 7వ నిజాంకు చెందిన ఈ సరాయి నాంపల్లి స్టేషన్, కస్టమ్స్ హౌస్ దగ్గరల్లో ఉంది. 1948 తర్వాత దీన్ని రాష్ట్రపతి విశ్రాంతి నిలయంగా మార్చారు.

ఇరామ్ మంజిల్:

ఇది 6వ నిజాం సైనిక అధికారి ఫక్రుల్ ఉల్ ముల్క్ నివాసం. ప్రస్తుతం దీన్ని ఎర్రమంజిల్ అని పిలుస్తున్నారు. దీని పరిసరాల్లోనే నిమ్స్ దవాఖాన నిర్మించారు.

మక్కా మసీదు:

దీన్ని 1598లో నిర్మించారు. ఇది హైదరాబాద్ నిర్మించిన మొదటి మసీదు. దీన్ని మహ్మద్ కులీకుతుబ్ షా నిర్మించాడు.

ప్రభుత్వ నర్సింగ్ కాలేజీ భవనం:

దీన్ని నిజాం రాజులు నిర్మించారు. సోమాజిగూడలో రాజ్‌భవన్ రోడ్‌లో ఉంది. 2009లో ఈ కాలేజీ గోల్డెన్ జూబ్లీ ఉత్సవాలు జరిగాయి.

ఇస్లామియా హైస్కూల్:

మోండా మార్కెట్ సమీపంలో 1882లో నిర్మించారు. ఈ భవనం నిజాం నిర్మాణ శైలిలో ఉన్నది.

హుస్సేన్ సాగర్ పవర్ ప్రాజెక్ట్:

హైదరాబాద్‌లోని ట్యాంక్‌బండ్ వద్ద 1921-22లో ఈ విద్యుత్ ప్రాజెక్టును నిర్మించారు. 1971-72 వరకు హైదరాబాద్, సికింద్రాబాద్ నగరాలకు విద్యుత్ సరఫరా చేసింది.

మోండా మార్కెట్:

సికింద్రాబాద్‌లో రాష్ట్రపతి రోడ్-బాటా చౌరస్తా నుంచి మోండా మార్కెట్‌కు వెళ్లే దారిలో ఎడమవైపు ఉంది. దీన్ని 1893లో నిజాం కాలంలో చిన్న నేరాలకు పాల్పడే వారిని శిక్షించేందుకు నిర్మించారు.

గాంధీ దవాఖాన:

దీని పేరు స్ప్రింగ్ ఎడ్వర్డ్ మెమోరియల్ హోం. 1853లో నిర్మించారు. 1956లో గాంధీ దవాఖానగా మొదలైంది.

మిష్క్ మహల్:

తానీషా కాలంలో నిర్మించారు. రాజధానిని గోల్కొండకు మార్చడానికి ముందే ఇక్కడ తానీషా ఉండేవాడు. ఇది శంషాబాద్‌కు సమీపంలో ఉంది.

సెయింట్ జాన్స్ చర్చి:

దీన్ని సికింద్రాబాద్‌లో టస్కాన్ ఆర్కిటెక్చర్ ైస్టెల్‌లో 1813లో నిర్మించారు. మింటన్ టైల్స్‌తో నిర్మితమైన ఇది 1998లో చారిత్రక వారసత్వ సంపదగా గుర్తించబడింది.

సెయింట్ మేరీస్ చర్చి:

బ్రిటిష్ పాలనా కాలంలో (1840) సికింద్రాబాద్‌లో నిర్మించారు. దీని నిర్మాణం 1850లో పూర్తయింది.

పెద్దమ్మ దేవాలయం:

జూబ్లీహిల్స్‌లో 7 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో 1994లో విగ్రహప్రతిష్ఠ చేశారు.

కట్టమైసమ్మ మహాలక్ష్మి దేవాలయం:

బేగంపేటలో నిజాం కాలంలో (1835-40)లో నిర్మించబడింది.

ఉజ్జయిని మహంకాళి ఆలయం:

ఇది సికింద్రాబాద్‌లో ఉంది. 1815లో సూరటి అప్పయ్య కట్టెతో విగ్రహ ప్రతిష్ఠాపన చేయించారు. 1854లో దాన్ని తీసివేసి ప్రస్తుతం ఉన్న విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేశారు.

వేంకటేశ్వర స్వామి దేవస్థానం:

చిక్కడపల్లిలోని ఈ గుడిని దేవుని జంగయ్య నిర్మించాడు. ఈ ఆలయం తనేహల సంప్రదాయానికి చెందింది.

సీతారామచంద్రమూర్తి దేవాలయం:

సీతారాంబాగ్‌లో 1850లో ప్రతిష్ఠించారు. దీన్ని అశోక్ పూర్ణమల్ వంశస్థులు నిర్మించారు.