ఆసియా సింహాలకు ప్రసిద్ధి చెందిన పీఠభూమి ఏది?
మైదానాలు
-సమతలమైన భూభాగం ఉండి అక్కడక్కడ కొంచెం ఎత్తుగా ఉండేవి మైదానాలు.
-సైబీరియా మైదానం: ఇది రష్యాలో ఉన్నది. యూరాల్ పర్వతాల నుంచి పసిఫిక్ మహాసముద్రం వరకు విస్తరించి ఉన్నది.
-చైనా మైదానం: చైనాలోని హొయాంగ్‌హో, యాంగ్‌ట్సికియాంగ్, సికియాంగ్ నదుల మధ్య ఉన్నది.
-మెసపటోమియా మైదానం: ఇది ఇరాక్‌లోని టైగ్రిస్, యూప్రటిస్ నదుల మధ్య ఉన్నది.
-ఐరావతి మైదానం: ఇది మయన్మార్‌లో ఉన్నది.
-గంగా-సింధు మైదానం: ఇది భారతదేశంలో ఉన్నది. ఇది ప్రపంచంలో అతి విశాలమైన ఒండ్రుమట్టితో కూడిన మైదానం.
-మెకాంగ్ నదీ మైదానం: ఇది ఆగ్నేయాసియాలో ఉన్నది.
-తురానియన్ మైదానం: ఇది కజకిస్థాన్, ఉజ్బెకిస్థాన్ దేశాల్లో ఆముదార్య, సిరిదార్య నదుల మధ్య ఉన్నది.
పీఠభూములు
-కొంచెం ఏటవాలుగా ఉండి ఉపరితలం విశాలంగా ఉండే భూభాగాన్ని పీఠభూమి అంటారు.
ఆసియా ఖండంలో అనేక పీఠభూములు ఉన్నాయి. అవి..
-టిబెట్ పీఠభూమి: ప్రపంచంలోనే ఎత్తయిన, అతి పెద్ద పీఠభూమి అయిన ఇది టిబెట్‌లో ఉన్నది. దీన్ని ప్రపంచ పైకప్పు (Roof of world) అని పిలుస్తారు. ఇది కైలాసనాథ-కున్‌లున్ పర్వత శ్రేణుల మధ్య విస్తరించి ఉన్నది.
-దక్కన్ పీఠభూమి: ఇది భారతదేశంలో ఉన్నది. ద్వీపకల్ప పీఠభూమిలో భాగంగా ఉన్నది. నర్మదానదికి దక్షిణా భాగాన విస్తరించి ఉన్న ఈ పీఠభూమి దేశంలో అతిపెద్దది.
-మెసపటోమియా పీఠభూమి: ఇది ఇరాక్‌లోని యుప్రటిస్-టైగ్రిస్ నదుల మధ్య విస్తరించి ఉంది.
-ఇరానియన్ పీఠభూమి: ఇది ఇరాన్‌లోని జాగ్రోస్-ఎల్‌బ్రజ్ పర్వతాల మధ్య విస్తరించి ఉంది.
-యునాన్ పీఠభూమి: ఇది టిబెట్ పీఠభూమికి ఈశాన్యభాగంలో ఉన్నది.
-తక్లమకాన్ ఎడారి పీఠభూమి: ఇది చైనాలోని టియన్‌షాన్-కున్‌లున్ పర్వతాల మధ్య విస్తరించి ఉంది.
-ట్రైకాన్ పీఠభూమి: ఇది చైనాలోని టియాన్‌షాన్-కింగన్ పర్వతాల మధ్య విస్తరించి ఉన్నది.
-షాన్ పీఠభూమి: ఇది మయన్మార్‌లోని పెగుయెమా-అరకాన్ యెమా పర్వతాల మధ్య విస్తరించి ఉంది.
-టియాన్ షాన్ పీఠభూమి: ఇది టిబెట్‌లోని కారకోరం పర్వత శ్రేణుల్లో ఉంది. ఇది పర్వతాంతర పీఠభూమి.
-కాబ్టో పీఠభూమి: ఇది మంగోలియాలో ఉన్నది.
-అనటోలియా పీఠభూమి: ఇది టర్కీలో ఉన్నది. దీన్ని ఆసియా మైనర్ పీఠభూమి అంటారు.
-ఆర్మేనియా పీఠభూమి: ఆర్మేనియాలోని కాస్పియన్, నల్ల సముద్రాల మధ్య ఉన్నది.
భారత్‌లో పీఠభూములు
-మాల్వా పీఠభూమి: ఇది మధ్యప్రదేశ్‌లో ఉన్నది. నల్లరేగడి నేలలకు ప్రసిద్ధి. కానీ వ్యవసాయానికి అనుకూలంగా ఉండవు.
-బుందేల్‌ఖండ్ పీఠభూమి: ఇది మధ్యప్రదేశ్, ఉత్తరప్రదేశ్ రాష్ర్టాల మధ్య ఉన్నది. ఇందులో పన్నా అనే ప్రాంతం వజ్రాల గనులకు ప్రసిద్ధి.
-బాందర్ పీఠభూమి: ఇది మధ్యప్రదేశ్‌లో ఉన్నది.
-కథియవార్ పీఠభూమి: ఇది గుజరాత్‌లో ఉన్నది.
-గిర్ పీఠభూమి: గుజరాత్‌లో ఉన్న ఈ పీఠభూమిలో ఎత్తయిన శిఖరం గిర్నార్ (1117 మీ.). ఇది గిర్ అడవుల్లో భాగంగా ఉండి ఆసియా సింహాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది.
-హజారీబాగ్ పీఠభూమి: ఇది జార్ఖండ్‌లో ఉంది. ఇందులో ఎత్తయిన శిఖరం పరూష్‌నాథ్ (1100 మీ.)
-రాంచి పీఠభూమి: ఇది జార్ఖండ్‌లో ఉన్నది.
-చోటా నాగపూర్ పీఠభూమి: ఇది ఛత్తీస్‌గఢ్, జార్ఖండ్, పశ్చిమబెంగాల్ రాష్ర్టాల్లో విస్తరించి ఉంది. దీన్ని భారతదేశపు పైకప్పు అని, భారదేశపు ఖనిజాల గిన్నే, రూర్ ఆఫ్ ఇండియా అని పిలుస్తారు. (రూర్ అనేది జర్మనీలో అధికంగా ఖనిజాలు లభించే ప్రాంతం. కాబట్టి దీన్ని రూర్‌తో పోల్చారు)
-రాజమహల్ పీఠభూమి: ఇది జార్ఖండ్‌లో ఉన్నది.
-బస్తర్ పీఠభూమి: ఇది ఛత్తీస్‌గఢ్‌లో ఉంది.
-కర్ణాటక పీఠభూమి: ఇది దక్షిణభారతదేశంలో ఎత్తయిన పీఠభూమి. దీన్ని దక్షిణ భారతదేశ పైకప్పు అని పిలుస్తారు.
-తెలంగాణ పీఠభూమి: ఇది తెలంగాణలో ఉన్నది.
-షిల్లాంగ్ పీఠభూమి: ఇది మేఘాలయాలో ఉన్నది. చోటా నాగపూర్‌కి తూర్పున్న ఉన్నది. ఈ పీఠభూమి కాలానుగుణంగా ఈశాన్య భారతదేశం వైపు జరగడం వల్ల దీన్ని ద్వీపకల్ప భారత ఔట్‌పోస్ట్‌గా వర్ణిస్తారు.
పర్వతాలు
-చాలా ఎక్కువ వాలును కలిగి ఉపరితలం ఎత్తయిన శిఖరాలను కలిగి ఉండేవి పర్వతాలు. ఇవి ఆసియా ఖండపు భూ విస్తీర్ణంలో 20 శాతం ఆక్రమించాయి. ఆసియాలోని ప్రముఖ పర్వతాలు..
-మౌంట్ ఎవరెస్ట్: ఇది నేపాల్‌లో ఉన్నది. ఇది హిమాలయాల్లో ఎత్తయిన శిఖరం (8848/8850 మీ.).
నేపాల్‌లోని పర్వతాలు: మకాలు, ధవళగిరి, మనస్లూ, చోఓయ్, అన్నపూర్ణ-కే2 శిఖరం (గాడ్విన్ ఆస్టిన్): ఇది పాక్ ఆక్రమిత కశ్మీర్, భారత్‌లో ఉన్నది. ఇది ప్రపంచంలో రెండో ఎత్తయిన శిఖరం. 8611 మీ. ఎత్తున్న ఈ శిఖరం హిమాలయాల్లో రెండో ఎత్తయినది కాగా భారత్‌లో ఎత్తయిన శిఖరం.
-కాంచనగంగ: ఇది సిక్కింలో ఉన్నది. దేశంలో రెండో ఎత్తయిన శిఖరం (8598 మీ.).
-లొటెత్సా: ఇది టిబెట్‌లో ఉన్నది.
-నంగ పర్వత్: ఇది జమ్ముకశ్మీర్‌లో ఉన్నది.
-నందాదేవి, కామెట్: ఇది ఉత్తరాఖండ్‌లో ఉన్నాయి.
-నామ్చాబర్వా: ఇవి అరుణాచల్‌ప్రదేశ్‌లో ఉన్నాయి.
-టియాన్‌షాన్- చైనా
-కార్డమమ్- కంబోడియా
-అల్టామ్, యాబ్లోనోలి- రష్యా
-జాగ్రోస్, ఎల్‌బర్గ్- ఇరాన్
-ఆఖ్‌దార్- ఒమన్
నదులు
-చాంగ్‌జియాంగ్ నది: ఇది చైనాలోని కున్‌లున్ షాన్ వద్ద జన్మిస్తుంది. చైనాలో ప్రవహించి తూర్పు చైనా సముద్రంలో కలుస్తుంది.
-ఓబ్ నది: ఇది రష్యాలోని ఆల్టాయ్ వద్ద జన్మిస్తుంది. చైనా, రష్యాల్లో ప్రవహించి గల్ఫ్ ఆఫ్ ఓబ్ (రష్యా) వద్ద సముద్రంలో కలుస్తుంది.
-అమూర్ నది: ఇది కాన్‌కా సరస్సులో జన్మిస్తుంది. చైనా, మంగోలియా, రష్యా గుండా ప్రవహించి ఓఖోట్స్ (టార్ టార్ జలసంధి వద్ద) సముద్రంలో కలస్తుంది.
-మెకాంగ్ నది: ఇది టిబెట్ పీఠభూమి (చైనా)లో జన్మిస్తుంది. చైనా, లావోస్, థాయ్‌లాండ్, వియత్నాం (ప్రధాన ప్రవాహ దేశం), కాంబోడియా గుండ ప్రవహించి హొచి వద్ద దక్షిణ చైనా సముద్రంలో కలుస్తుంది.
-యాంగ్‌ట్సికియాంగ్ నది: దీన్ని బ్లూ రివర్ అని పిలుస్తారు. ఆసియా ఖండంలో అతి పొడవైన నది అయిన ఇది టిబెట్ పీఠభూమిలో (చైనా) జన్మిస్తుంది. చైనాలో ప్రవహించి హాంకాంగ్ వద్ద తూర్పు చైనా సముద్రంలో కలుస్తుంది.
-హొయాంగ్ హో నది: దీన్ని చైనా దుఃఖ దాయిని అని పిలుస్తారు. టిబెట్ పీఠభూమిలో (చైనా) జన్మిస్తుంది. చైనాలో ప్రవహించి పసుపు సముద్రంలో కలుస్తుంది.
-ఐరావతి నది: దీన్ని మయన్మార్ జీవనది అంటారు. ఉత్తర మయన్మార్‌లో జన్మిస్తుంది. చైనా గుండా ప్రవహించి అండమాన్ సముద్రంలో కలుస్తుంది.
-సాల్విన్ నది: టిబెట్, చైనా సరిహద్దులో జన్మిస్తుంది. చైనా, థాయ్‌లాండ్, మయన్మార్‌లలో ప్రవహించి అండమాన్ సముద్రంలో కలుస్తుంది.
-టారిమ్ నది: టిబెట్‌లోని పామీర్ పీఠభూమిలో జన్మిస్తుంది. టిబెట్, చైనా, తజకిస్థాన్‌లలో ప్రవహిస్తుంది. Lopnur వద్ద సముద్రంలో కలుస్తుంది.
-టైగ్రిస్-యుప్రటిస్ నదులు: దక్షిణ టర్కీలో జన్మించే ఈ నది టర్కీ, సిరియా, ఇరాక్‌లలో ప్రవహిస్తుంది. పర్షియన్ సింధుశాఖలోని షట్-ఆల్-అరబ్ వద్ద సముద్రంలో కలుస్తాయి.
-అముదార్య-సిరిదార్య నదులు: హిమాలయాల్లోని కారకొరమ్ పర్వత శ్రేణిలో (టిబెట్) ఈ నదులు జన్మిస్తాయి. తజకిస్థాన్, ఉజ్బెకిస్ణాన్, కజకిస్థాన్‌లలో ప్రవహిస్తాయి. సిరిదార్య నది కజకిస్ణాన్ నుంచి (ఉత్తర దిశ నుంచి), ఆముదార్య నది ఉజ్బెకిస్థాన్ నుంచి (దక్షిణ దిశ నుంచి) అరల్ సముద్రంలో కలుస్తాయి.
-లీనానది: ఇది రష్యాలోని బైకాల్ సరస్సులో జన్మిస్తుంది. రష్యాలో ప్రవహించి టిక్సి వద్ద లెప్టె సముద్రంలో కలుస్తుంది. ఈ నది ఏడాదంతా దాదాపు ఘనీభవనస్థితిలో ఉంటుంది.
-యెనిసె నది: మంగోలియాలోని స్టానొవో పర్వతాల్లో జన్మిస్తుంది. మంగోలియా, రష్యాల్లో ప్రవహించి కారా సముద్రంలో (రష్యాకు ఉత్తరాన) కలుస్తుంది.
-వోల్గా నది: రష్యాలోని వాల్దాయ్ కొండల్లో జన్మిస్తుంది. రష్యాలో ప్రవహించి ఆస్టార్ కాన్ వద్ద కాస్పియన్ సముద్రంలో కలుస్తుంది.
-యూరల్ నది: రష్యాలోని యూరల్ పర్వతాల్లో పుట్టి, రష్యా, కజకిస్థాన్‌లలో ప్రవహిస్తుంది. కాస్పియన్ సముద్రంలో కలుస్తుంది.
-డెనిఫర్ నది: రష్యా పర్వత శ్రేణిలో జన్మిస్తుంది. రష్యా, బెలారస్, ఉక్రెయిన్‌లలో ప్రవహించి నల్ల సముద్రంలో కలుస్తుంది.
-బహ్మ్రపుత్ర నది: భారతదేశంలో అత్యధిక నీటి పరిమాణంతో ప్రహించే ఈ నది.. టిబెట్‌లోని కైలాసనాథ పర్వతాల్లోని మానస సరోవరం వద్ద గల షిమ్‌యమ్ డగ్ వద్ద జన్మిస్తుంది. టిబెట్, చైనా, భారత్, బంగ్లాదేశ్‌ల గుండా ప్రవహించి డాఖిన్‌షాబాజ్‌పూర్ వద్ద బంగాళాఖాతంలో కలుస్తుంది.
-సింధు నది: టిబెట్‌లోని కైలాసనాథ పర్వతాల్లోని మానస సరోవరం వద్ద గల గుర్తాంగ్ చూ హిమానీనదంలో ఈ నది జన్మిస్తుంది. టిబెట్, భారత్, పాకిస్థాన్‌లలో ప్రవహిస్తుంది. కచ్ సింధు శాఖలోని బుంజి అగాథదరిని ఏర్పరుస్తూ అరేబియా సముద్రంలో కలుస్తుంది. ఇది అరేబియా సముద్రంలో కలిసే నదుల్లో కెల్లా పొడవైనది.
భారత్‌లో ముఖ్యమైన నదులు
-హిమాలయ లేదా యవ్వన లేదా తరుణ నదులు
-గంగానది: అలకనంద-భాగీరథి అనే రెండు నదులు దేవ ప్రయాగ (ఉత్తరాఖండ్) వద్ద కలిసి గంగానదిగా ఏర్పడుతాయి. ఇది భారతదేశంలో అతిపొడవైన నది. భారత్, బంగ్లాదేశ్ గుండా ప్రవహించి డాఖిన్‌షా బాజ్‌పూర్ వద్ద బంగాళాఖాతంలో కలుస్తుంది.
-గోదావరి నది: మహారాష్ట్రలో ఉన్న పశ్చిమ కనుమల్లోని నాసిక్ త్రయంబక్ వద్ద బిల సరస్సులో ఈ నది జన్మిస్తుంది. మహారాష్ట్ర, తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్, యానాంలలో ప్రవహిస్తుంది. ఏడు పాయలుగా చీలి బంగాళాఖాతంలో కలుస్తుంది. ఇది దేశంలో రెండో పొడవైన, దక్షిణ భారతంలో అతి పొడవైన నది.
-కృష్ణా నది: పశ్చిమ కనుమల్లోని మహాబలేశ్వరం వద్ద గల జోర్‌గ్రామంలో జన్మిస్తుంది. మహారాష్ట్ర, కర్ణాటక, తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లలో ప్రవహిస్తుంది. ఏపీలోని హంసల దీవి వద్ద బంగాళాఖాతంలో కలస్తుంది. ఇది దేశంలో మూడో పొడవైన నది.
-మహానది: ఛత్తీస్‌గఢ్‌లోని దండకారణ్యంలో సిహావా వద్ద జన్మిస్తుంది. ఛత్తీస్‌గఢ్, ఒడిశాల్లో ప్రంహించి నారాజ్ (కటక్) వద్ద బంగాళాఖాతంలో కలుస్తుంది.
